پایگاه خبری اقتصاد الکترونیکی رسانه تخصصی اقتصاد دیجیتال، تجارت الکترونیک و فینتک
اخیراً تکنولوژی بلاک چین توانسته از طریق گروه خودمختار غیرمتمرکز (DAP) که مخفف عبارت «Decentralized Autonomous Parties» است، دموکراسی واقعی را در تمامی سطوح دولت‌ها ایجاد کند. اساساً دولت در همه اشکال وجود دارد؛ از سلطنت گرفته تا دیکتاتوری و دموکراسی. در این بین، دموکراسی‌ها تنها شکل دولت هستند که مردم عادی تا حدودی در تصمیم گیری‌های دولتی دخیل هستند. اما زمانی که نگاه عمیق‌تری به دموکراسی‌ها بیندازیم، می‌بینیم که باز هم رهبران ارشد حزب حاکم هستند که بر تصمیم‌ها کنترل دارند و نه مردم عادی!
در این مطلب قصد داریم تا به مفهوم گروه خودمختار توزیع‌شده (DAP)؛ مفهومی که به‌نوبه خود قادر است تا با تکیه‌بر فناوری بلاک چین، قدرت را از رهبران به مردم منتقل کند.
دلایل نیاز به احزاب خودمختار غیرمتمرکز (DAP)
حزب سیاسی ضروری‌ترین نهاد برای اداره یک سیستم دموکراسی است. در حقیقت یک حزب سیاسی، افراد همفکر را زیر یک چتر متحد می‌کند و نامزدها را برای رقابت در انتخابات یک کشور بخصوص، با یکدیگر هماهنگ می‌کند. درواقع در چنین سیستمی، احزاب حتی زمانی که در جایگاه اپوزیسیون دولت نیز قرار داشته باشند نیز می‌توانند دولت‌ها را مسئول رخدادهای منفی بدانند.
از طرفی یک باور رایج در مورد کشورهای دموکراتیک این است که در چنین کشورهایی، مردم در مورد تمامی تصمیم‌گیری‌های مهم دولتی حق نظر دادن دارند. اما این یک موضوع فقط یک افسانه است! در حقیقت در چنین کشورهایی مردم این اختیار را دارند که هر چند سال یک بار، نمایندگانی را به‌جای خود در خصوص تصمیم گیری‌ها انتخاب کنند؛ اما پس از چنین انتخابی، قدرت در دست نمایندگان یا احزابی است که تا پایان دوره به نمایندگی از مردم تصمیم می‌گیرند.
” اقتصادالکترونیکی“آخرین و به روزترین محتوی در اقتصاددیجیتال
مشکلات اساسی احزاب سیاسی فعلی
فقدان دموکراسی داخلی
قدرت در دست رهبران ارشدی است که به‌هیچ‌وجه با اعضای عادی حزب مشورت نمی‌کنند.
فساد
احزاب سیاسی به‌عنوان یکی از فاسدترین سازمان‌ها در جهان تلقی می‌شوند. دلایل زیادی برای فاسدشدن یک حزب سیاسی یا رهبران آن وجود دارد، اما یکی از عوامل اصلی قدرتی است که رهبران احزاب سیاسی در تأثیرگذاری بر تصمیمات مختلف در کشور دارند.
جانشینی سلسله‌ای یا سلطنتی
با قرار داشتن قدرت در دست رهبران ارشد، مناصب برتر حزبی و دولتی نیز به اعضای خانواده آنها می‌رسد که ممکن است حتی صلاحیت تصدی آن سمت را نیز نداشته باشند.
قدرت پول
هر حزبی برای سازماندهی جلسات، تظاهرات و غیره به پول نیاز دارد، پول معمولاً توسط احزاب به‌عنوان کمک مالی از افراد ثروتمند جمع‌آوری می‌شود. این امر به تجار ثروتمند امکان دسترسی مستقیم به قدرت‌های سیاسی را می‌دهد و در زمان روی کار آمدن دولت به آنها امتیازات ناعادلانه می‌دهد.
یک موضوع مشترک در چهار مشکل عمده ذکرشده در بالا، انحصاری است که رهبران حزب در تصمیم‌گیری روزانه حزب و دولت دارند. در صورت وجود شفافیت و مشارکت بیشتر مردم در تصمیم‌گیری‌ها می‌توان از تأثیر مشکلات فوق کاسته شد.
گروه خودمختار غیرمتمرکز (DAP) چیست؟
اساساً فناوری‌های بلاک چین و ارزهای دیجیتال توانسته‌اند تا تغییرات بسیار مثبتی را در بخش‌های گوناگون به ارمغان می‌آورند. به‌عنوان‌مثال با استفاده از امور مالی غیرمتمرکز یا دیفای (DeFi)، این امکان برای افراد متوسط فراهم شد تا به سهامداران فعال شبکه‌های مالی بدل شده و بدین ترتیب حوزه امور مالی دستخوش تغییرات اساسی بسیاری شد. از طرفی، به‌وسیله توکن های غیرمثلثی (NFT) نیز این امکان را در اختیار هنرمندان و نوازندگان قرار داد تا کنترل بیشتری بر آثار خود و حق امتیاز آنها داشته باشند.
جالب اینکه درست به همان شکل، فناوری بلاک چین از طریق گروه خودمختار غیرمتمرکز (DAP)، این پتانسیل را دارد تا دموکراسی واقعی را در تمامی سطوح حکومت‌ها ایجاد کند.
جهت درک بهتر این سازوکار، فرض کنید که گروه خودمختار توزیع‌شده (DAP)، یک حزب محلی اینترنتی است که به‌طور جمعی تحت مالکیت و مدیریت اعضای خود قرار دارد و تصمیمات این حزب نیز از طریق پیشنهادات و رأی گیری اعضاء آن اداره می‌شود تا بدین ترتیب اطمینان حاصل شود که تمامی افراد حزب، در تصمیم‌گیری‌ها صاحب‌نظر هستند.
جدای از این، این احزاب دارای خزانه‌های داخلی هستند که هیچ‌کس بدون تأیید اکثریت اعضاء، صلاحیت دسترسی به آنها را نخواهد داشت. همچنین در این مکانیزم، هیچ رهبری از حزب نمی‌تواند بر اساس تمایلات شخصی خود اقدام به تصمیم‌گیری برای حزب کند. درواقع در چنین مکانیزمی، همه‌چیز به‌وضوح آشکار خواهد شد و قوانین مربوط به سیاست‌ها و حاکمیت حزب، از طریق کد منحصربه‌فردی که به آن تعلق می‌گیرد، در گروه خودمختار توزیع‌شده (DAP) گنجانده خواهد شد.
در نتیجه اینکه گروه خودمختار غیرمتمرکز روشی مؤثر و ایمن برای کار با افراد همفکر و ایجاد یک دموکراسی واقعی است.
“اقتصادالکترونیکی“ آخرین و به روزترین محتوی در بلاک‌چین
مقایسه بین گروه خودمختار غیرمتمرکز (DAP) و احزاب سنتی
در ادامه به مقایسه گروه خودمختار غیرمتمرکز (DAP) و احزاب سنتی خواهیم پرداخت.
ساز و کار عضویت در گروه خودمختار غیرمتمرکز (DAP)
به‌طورکلی جهت عضویت در DAP، می‌توان مدل‌های مختلفی را پیاده سازی کرد. درواقع این مکانیزم از این جهت بسیار شبیه به سازمان خودگردان غیرمتمرکز (DAO) است و فرایند عضویت در آن می‌تواند تعیین‌کننده نحوه رأی‌دهی و همچنین سازوکار دیگر بخش‌های کلیدی گروه خودمختار توزیع‌شده (DAP) باشد. درواقع مدل‌های عضویت در چنین مکانیزمی اساساً به دو شکل است که در ادامه آنها را موردبررسی قرار خواهیم داد.
عضویت یک به یک در DAP
این مدل به هر عضوی که به حزب می‌پیوندد، یک توکن یا حق رأی می‌دهد.
عضویت مبتنی بر سهم در DAP
در این مدل، هر عضو احتمالی می‌تواند پیشنهادی برای پیوستن به گروه خودمختار توزیع‌شده (DAP) ارائه دهد. درواقع این کار معمولاً از طریق اعطای یک ارزش به‌خصوص در قالب توکن یا یک کار بخصوص (کار همراه با منفعت) انجام می‌گیرد. همچنین در این مکانیزم عضویت، سهام نشان‌دهنده قدرت رأی دهی مستقیم و مالکیت در حزب خواهد بود.
نحوه کارکرد گروه خودمختار غیرمتمرکز (DAP)
مکانیزم گروه خودمختار غیرمتمرکز (DAP) به‌طور کامل از طریق نرم‌افزار، مجازی‌سازی شده است. درواقع برای اینکه DAP کاملاً وارد فاز عملیاتی شود، به مجموعه‌ای از قوانین نیاز دارد که بتواند بر اساس آنها عمل کند. این قوانین به‌عنوان یک قرارداد هوشمند (یک اپلیکیشن رایانه‌ای) که به‌صورت مستقل در اینترنت وجود دارد، کدگذاری می‌شوند. درعین‌حال، این مکانیزم به یک سری از افراد نیز نیاز خواهد داشت تا کارهایی را انجام دهند که به‌هیچ‌وجه به‌تنهایی و توسط یک فرد قابل انجام دادن نیستند.
بنابراین اینکه، ستون فقرات اصلی یک DAP، قرارداد هوشمند آن است. در حقیقت این قرارداد هوشمند است که قوانین حزب را مشخص کرده و خزانه آن را مدیریت می‌کند.
از طرفی قواعد و منطق تعبیه‌شده در قرارداد هوشمند نیز تعیین‌کننده این موضوع است که هرکدام از اعضای حزب قادر خواهند/نخواهند بود تا چه اقداماتی را انجام دهند. علاوه بر این، بخش مالی گروه خودمختار توزیع‌شده (DAP) نیز توسط قرارداد هوشمند اجرایی می‌شود. این موضوع به این معنی است که هیچ‌کس نمی‌تواند بدون تأیید یا اطلاع گروه، مبلغی را خرج یا برداشت کند.
اساساً همه این موارد به این واقعیت اشاره دارد که DAP به یک مقام ارشد یا رهبر نیاز ندارد. درواقع این خود حزب است که کلیه تصمیمات را به‌صورت جمعی گرفته و همه تصمیمات و پرداخت‌ها به‌صورت خودکار (پس از تصویب آرا)، مجاز و عملیاتی تلقی می‌شوند.
جهت درک بهتر این موضوع بد نیست اشاره داشته باشیم که قراردادهای هوشمند به‌محض اینکه بر روی بلاک چین فعال شوند، ضد دست‌کاری و تغییر خواهند بود. این بدین معنی است که هیچ‌کس نمی‌تواند بدون اینکه اعضای حزب متوجه شوند، کدهای آن (قوانین DAP) را ویرایش کند، چراکه همان‌طور که در بالا هم اشاره کردیم، در چنین سازوکاری، همه‌چیز عمومی است. درنتیجه، این همان چیزی است که باعث می‌شود تا بتوانیم به‌طور کامل به DAP ها اعتماد کنیم.
چشم انداز تکنولوژیک گروه خودمختار توزیع‌شده (DAP)
افرادی که به فناوری بلاک چین بدبین هستند، این استدلال را دارند که این فناوری برای پذیرش انبوه، پایدار یا کارآمد نیست. اما این در حالی است که هم‌اکنون تمامی زیرساخت‌ها و مهارت‌های فنی موردنیاز جهت ایجاد و اداره احزاب غیرمتمرکز، در دسترس ما قرار دادند. درواقع شاهد این هستیم که روزبه‌روز به تعداد DAO هایی که از دل جوامع مختلف سر برمی‌آورند افزوده می‌شود و این موضوع به‌خودی‌خود نشان‌دهنده این موضوع است که مردم تا چه اندازه به قراردادهای هوشمند اعتماد کرده‌اند.
از طرفی، در جولای ۲۰۲۱ (تیر ماه ۱۴۰۰) نیز شاهد این بودیم که مقامات ارشد ایالت وایومینگ آمریکا نیز شروع به تحقیق و بررسی DAO، جهت استفاده از این مکانیزم کردند. همین موضوع به خوبی نشان می‌دهد که به‌زودی شاهد استفاده دولت‌ها از ایده سازمان‌های غیرمتمرکز نیز خواهیم بود. علاوه بر این، چندی پیش و در انتخابات اخیر ایالات‌متحده، در چند ایالت از اپلیکیشن Voatz (توسعه داده شده بر پایه فناوری بایومتریک یا زیست‌سنجی)، در فرایند رأی‌گیری استفاده شد.
سخن پایانی
درست مثل اکثر صنایع، ذینفعان تمامی حوزه‌ها، به شکل قابل‌توجهی در سیستم‌های سیاسی کنونی کشورها، سرمایه‌گذاری کرده‌اند و از نفوذ قابل‌توجهی در آنها برخوردار هستند. از طرفی، برای سیاستمداران و صنعت گران کلان، مقوله سیاست یک مقوله جذاب به شمار می‌رود. از این رو، باوجود چنین ساختار زنجیره‌ای بین صنایع مختلف و سیاست، اجرای نوآوری‌هایی متفاوت از آنچه تا به امروز به آنها عادت کرده‌ایم، قطعاً زمان‌بر خواهد بود.
با این وجود، نباید از این نکته مهم غافل شویم که بلاک چین در حال حاضر در بسیاری از حوزه‌ها جهت رأی‌دهی مورداستفاده قرار می‌گیرد. به‌عنوان‌مثال، شاهد این بودیم که در انتخابات اخیر ایالات‌متحده، در چند ایالت از اپلیکیشن Voatz، در فرایند رأی‌گیری استفاده شد.
در حقیقت موفقیت چنین ابتکاراتی باعث ایجاد تغییرات بزرگ‌تری مانند احزاب خودمختار غیرمتمرکز (DAP) خواهد شد. درواقع زمانی که مردم به خوبی مزایای گروه خودمختار غیرمتمرکز (DAP) را درک کنند، این مکانیزم قطعاً جایگزینی برای سیستم‌های حزبی سنتی که در حال حاضر در رأس قدرت کشورها هستند خواهد شد.
سوالات متداول
گروه خودمختار غیرمتمرکز (DAP) چیست؟
گروه خودمختار غیرمتمرکز (DAP)، یک حزب محلی اینترنتی است که به‌طور جمعی تحت مالکیت و مدیریت اعضای خود قرار دارد و تصمیمات این حزب نیز از طریق پیشنهادات و رأی گیری اعضاء آن اداره می‌شود تا بدین ترتیب اطمینان حاصل شود که تمامی افراد حزب، در تصمیم‌گیری‌ها صاحب‌نظر هستند.
احزاب خودمختار غیرمتمرکز چطور کار می‌کنند؟
مکانیزم گروه خودمختار غیرمتمرکز (DAP) به‌طور کامل از طریق نرم‌افزار، مجازی‌سازی شده است. درواقع برای اینکه DAP کاملاً وارد فاز عملیاتی شود، به مجموعه‌ای از قوانین نیاز دارد که بتواند بر اساس آنها عمل کند. این قوانین به‌عنوان یک قرارداد هوشمند (یک اپلیکیشن رایانه‌ای) که به‌صورت مستقل در اینترنت وجود دارد، کدگذاری می‌شوند.
منبع: فکت‌کوینز
