با تکیه برتحقیقاتی که در حوزه کسب و کار ایران و فضای بین‌المللی انجام شده، ۱۳ اصل نجات برای کسب و کار را جمع‌بندی شده است.
یاد باد آن روزگارانی که کسب و کار راحت بود. محصول روی روال مشخصی تولید و فروخته می‌شد و مشتری هم به وفور در بازار وجود داشت. رقبا بودند اما آنقدر هر شرکت فضای کاری داشت که امور در صلح نسبی پیش می‌رفت. یاد باد! اما شرایط امروز کسب و کار دیگر مثل قبل نیست.
کاهش قدرت خرید مردم به واسطه مسائل اقتصادی، کاهش تقاضای بسیاری از محصولات به دنبال همه‌گیری کرونا، تغییر سبک زندگی مردم، تولد روزافزون کسب و کارهای دیجیتال و رقابت بی حد و حصر و همه جانبه، بازی را تغییر داده‌اند.
در مسیر ارزیابی عملکرد سازمان، کسب و کارهای بسیاری دچار چالش شدند، برخی راهی بجز تعطیلی نداشتند و برخی با روشهای دفاعی مثل کاهش هزینه، تعدیل نیرو و کوچک‌سازی حیات خود را حفظ کردند. عده‌ای هم زنده‌اند اما دائماً برای دیده شدن و جذب مشتری در این بازار شلوغ و پر هیاهو دست و پا می‌زنند. سؤال اینجاست که در زمان بروز چالش‌های جدی این چنینی، اصول نجات کسب و کار چه هستند؟
دانلود فایل PDF و مشاهده عناوین ماهنامه ” اقتصاد دیجیتال” شماره ۱۸، اسفندماه۱۴۰۰
با تکیه برتحقیقاتی که در حوزه کسب و کار در ایران و فضای بین‌المللی انجام شده، ۱۳ اصل نجات برای کسب و کار را به این شکل جمع‌بندی شده است:
۱-چارچوب فکری خود را برای کسب و کار بازنگری کنید.
اگرچه بسیاری از کسب و کارها در زمان بروز مشکل، مقصر را عوامل بیرونی مثل بازار، دولت، تحریم … می‌دانند، اما برنده آن مدیرانی هستند که بر نقش خودشان تمرکز می‌کنند و مسئولیت وقایع را می‌پذیرند. تغییر شرایط بیرونی از عهده کسب و کارها خارج است، اما تغییر طرز فکر و رویکردمان به بازار و تجارت در دستان خود ماست. باید با رویکرد باز، نقش خودمان را در بروز شرایط فعلی کسب و کارمان بپذیریم و باورهای نادرستی که ما را به این نقطه رسانده تغییر دهیم.
۲- سناریوهای احتمالی آینده را پیش‌بینی کنید.
کسب و کار مانند یک موجود زنده است که بقای آن وابسته به درک و تطابقش با محیط می‌باشد. اگرچه به واسطه تحولات فراوان، دیگر نمی‌توان مثل قبل آینده را پیش‌بینی کرد. اما با برنامه‌ریزی سناریو می‌توانید حالات مختلف شرایط را شناسایی کنید؛ تأثیرگذاری آنها بر کسب و کار خودتان را برآورد و برای هر کدام راهکاری از قبل بیاندیشید. در واقع بجای اینکه منتظر وقوع اتفاقات باشید، از قبل خودتان را برای بروز شرایط مختلف آماده کنید.
- ” اقتصادالکترونیکی” آخرین و به روزترین محتوی کسب‌وکار دیجیتال
- ۱۳ اصل نجات برای کسب و کار
۳-دقیقاً مشخص کنید بازار هدف شما چیست؟
بسیاری از کسب و کارهایی که محصولات عمومی برای همه بازار تهیه می‌کردند در اوضاع دشوار کنونی دچار مشکل شده‌اند. کسب و کار موفق باید تعریف درست و دقیقی از مخاطب هدف خود داشته باشد. این البته به این معنی هم هست که بخشی از بازار را از دست می‌دهیم. اما تمرکز بر یک گروه مخاطب مشخص، درک نیازهای آنها، ارائه بهترین گزینه به آنها شانس موفقیت ما را افزایش می‌دهد. این رویکرد به این معنی است که بجای موفقیت ۵% در یک بازار ۱۰۰%، به دنبال موفقیت ۸۰% در یک بخش ۱۰%ی از کل بازار باشیم. کدام رویکرد نتیجه بهتری دارد؟
جهت مشاهده و دانلود ماهنامه ” اقتصاد دیجیتال” اینجا کلیک نمایید.
۴- با مشاوره مدیریت ارزیابی واقع‌بینانه‌ای از شرایط فعلی کسب و کارتان داشته باشید.
وقتی در شرایط پر چالش گرفتار آمده‌ایم، برای نجات کسب و کار باید بدانیم روی چه نقاط قوت و مزیت‌هایی می‌توانیم تکیه کنیم و چه آویزهایی هستند که می‌توانیم به واسطه آنها، خودمان را از شرایط فعلی بیرون بکشیم. از طرف دیگر باید مهمترین نقاط ضعفی که در حال حاضر داریم را بشناسیم تا بتوانیم آنها را برطرف نماییم. در این حالت تهیه جدول SWOT می‌تواند کمک خوبی باشد. توصیه می‌شود به واسطه امکان استفاده از مشاوره مدیریت برای ارزیابی واقع‌بینانه نقاط قوت و ضعف کسب و کارتان، از یک دید بیطرف بیرونی کمک بگیرید تا اطلاعات واقعی‌تری از موقعیت فعلی کسب و کارتان بدست بیاورید.
۵- مدل کسب و کارتان را بصورت اساسی بازنگری کنید.
مدل کسب و کار نشان می‌دهد که شما به چه بازارهایی، چه ارزشی و از چه طریقی ارائه می‌دهید که منجر به جریان درآمدی مثبت می‌شود. مدل کسب و کار قدیمی و سنتی دیگر در بازار جدید جواب نمی‌دهد. برای نجات کسب و کار باید بطور جدی به دنبال این باشید که چه ارزش منحصربفردی به مشتریان هدف خود ارائه می‌دهید و بهترین شیوه تداوم درآمدی شما در این شرایط چیست. آیا نیاز است در کالا یا خدمات خود تغییری بدهید که با سلیقه و نیاز خریداران امروزی همسوتر باشد؟ نیاز است واسطه‌ها را کنار بگذارید و مستقیماً خودتان با مشتری ارتباط بگیرید؟ چقدر کسب و کارتان را با تحولات دیجیتال همسو کرده‌اید؟ آیا باید ساختار پر هزینه خود را تغییر دهید و سازمانتان را چابک کنید؟ باید از چه منابعی استفاده کنید که بهترین بازگشت را برای شما به دنبال داشته باشد؟ آیا بهتر است بجای فروش‌های تکی به دنبال توافقات خرید بلندمدت‌تر بروید؟
۶- مزیت رقابتی خود را مشخص کنید.
از بین رقبای مختلفی که فعالند و هر کدام به روشی به دنبال جذب خریداران هستند، شما چه حرف متفاوتی برای زدن دارید؟ چه چیزی شما را برای خریدار نسبت به دیگران جذابتر می‌کند؟ آیا محصول متفاوتی ارائه می‌کنید، یا شیوه کاری متفاوتی دارید؟ قیمت مناسبتری ارائه می‌دهید یا پرستیژ بالاتری برای خریدارانتان به ارمغان می‌آورید؟ در واقع با مشخص کردن مزیت رقابتی به این سؤال پاسخ می‌دهید که “چرا من؟”
۷- هزینه‌های کسب و کارتان را کاهش دهید.
چه جزو کسب و کارهایی باشید که حاشیه سود بالایی دارند و چه آنقدر فضای رقابتی دارید که به حداقل حاشیه سود رسیده‌اید، باید هزینه‌های غیر ضروری را بشناسید و آنها را حذف کنید. یکی از اصول نجات کسب و کار ایجاد چابکی است. هر بخشی از شرکت اعم از نیروها، تجهیزات، فرایندها، عادات که وزن زیادی به شرکت تحمیل می‌کند اما بازگشت مشخصی ندارد را تحت نظر بگیرید. یادتان باشد در زمان نجات کسب و کار، دلسوزی جایی ندارد.
۸- نقشه راه کسب و کار واضح باشد.
وقتی به نجات کسب و کار فکر می‌کنیم باید از اقدامات ناگهانی و عکس‌العملی دوری کنیم. معمولاً نبود برنامه‌ریزی یکی از عوامل رسیدن شرکت به موقعیت دشوار کنونی بوده است. می‌توان برخی از بدترین اشتباهات را سریعتر جبران کرد اما باید در نظر داشته باشیم نجات کسب و کار نیاز به فکر و برنامه‌ریزی دارد. این باعث می‌شود بجای اقدام سریع، اول زمانی برای برنامه‌ریزی و تشکیل اتاق فکر صرف کنیم و بعد وارد اقدام شویم. درست است بنظر می‌رسد که داریم زمان از دست می‌دهیم اما در دنیای کسب و کار، رویکرد دوم جواب می‌دهد.
۹- برمبنای مشاوره منابع انسانی تیم کاری خود را از نو بسازید.
از نو ساختن لزوماً به معنی تغییر پرسنل نیست. اما باید پذیرفت موقعیتی که در آن هستیم نتیجه یک طرز فکر و روش کاری غیرمؤثر بوده است. بنابراین می‌توان با روشهای مختلفی نسبت به شکستن چارچوب‌های فکری قدیمی و کاهش مقاومت نسبت به تغییر اقدام کرد. در مسیر مشاوره منابع انسانی، این اقدامات می‌تواند شامل آموزش، جلسات ارزیابی پرسنلی و بازخورد، استفاده از کوچینگ و منتورینگ باشد. اما ورود خون جدید به سازمان که با خود روحیه جنگجویی و باورهای جدیدی به همراه می‌آورند می‌تواند بسیار مثمر ثمر واقع شود. در نهایت نیز نباید از جایگزینی یا خداحافظی با نیروهایی که توان تغییر ندارند ترسید. وظیفه مدیر نجات کسب و کار است و نه نجات اعضای تیم.
۱۰- برندسازی کسب و کار را فراموش نکنید.
برند به معنی مجموعه افکار، احساسات و تجاربی است که دیگران نسبت به شما دارند. برندسازی یک فرایند مستمر است که کمک می‌کند مزایا و تمایز خود را بطور واضح و مستقیم به گوش مخاطب برسانید. ممکن است نیاز باشد روی برندسازی فردی خود کار کنید، محصول یا خدماتتان را برندسازی کنید یا به واسطه اقدامات روابط عمومی، اسم شرکتتتان را در بازار جا بیاندازید. در هر حال برندسازی به این معنی است که خریداران شما را می‌شناسند، جزو گزینه‌های خریدشان به احتساب می‌آورند، و شانس انتخاب بالایی نسبت به دیگران دارید. در زمان نجات کسب و کار این سؤال را از خودتان بپرسید که برند شما چقدر به‌روز است؟ جزو برندهای پیر محسوب می‌شوید یا جوان؟ شاید نیاز باشد برندتان را مجدداً در بازار جایگاه‌یابی کنید.
۱۱- حواستان به جریان نقدینگی باشد.
معمولاً کسب و کارها زمانی متوجه مشکلات خود می‌شوند که علائم آن را در نقدینگی می‌بینند. نقدینگی منفی به معنی عدم تأمین هزینه‌ها توسط درآمدها در زمان کنونی است و این عدم همخوانی عامل ورشکستگی بسیاری از کسب و کارهاست. بجای جبران کوتاه‌مدت نقدینگی منفی با وام، به دنبال این باشید که هزینه‌های خود را کاهش داده یا بازپرداخت آنها را به تعویق بیاندازید. در مقابل، ورود درآمد نقد و آنی خود را با روشهای مختلفی مثل سیاست‌های تشویق و تخفیف افزایش دهید.
۱۲- رویکرد و رسالت جدیدتان را به همه اعضای تیم بگویید.
وقتی تیم سازمان وارد یک مسیر جدید و متفاوت از قبل می‌شود، همسویی و درک متقابل همه اعضا حیاتی است. نجات کسب و کار راهی نیست که بتوان بصورت انفرادی طی کرد. زمانهایی را برای صحبت در مورد تحول مدل کسب و کار، ارزشها، روش کاری و تعریف جدید موفقیت با همه اعضای تیم بگذارید. این نوعی سرمایه‌گذاری موفقیت و لازمه نجات کسب و کار شماست.
۱۳- راهبری سختگیر برای کسب و کار باشید.
تحول بسیار دشوار است مخصوصاً وقتی مدت زمان زیادی به روش دیگری کار کرده‌ایم. همسو شدن با ارزشها و روش کاری جدید پر چالش است، حتی وقتی می‌دانیم که عادات و روشهای قدیمی دیگر جواب نمی‌دهد. اما بعنوان لیدر و مسئول نجات کسب و کار، باید در کنار درک دشواری این تحول، نسبت به اجرای آن سختگیر باشید. اجازه ندهید به عادات قبلی کشیده شوید. با برنامه کار کنید و دچار افکار منفی نشوید. تحول نیاز به قهرمان دارد و راهبر سازمان، مهمترین شخص برای ایفای این نقش قهرمانی، بخصوص در زمان نیاز به نجات کسب و کار است.
منبع: شرکت مشاوره کسب و کار نجات به آدرس Nejatco.com
۱۳ اصل نجات کسب و کار
۳ دیدگاه ها