انواع فرمت محتوا را بشناسید

با شنیدن کلمه محتوا چه چیزی به ذهنتان می‌آید؟ محتوا دقیقا چیست؟ آیا محتوا انواع خاصی دارد؟ اگر این سوالات را در ذهن دارید تا انتهای این مقاله را مطالعه کنید، به تمام این سوالات در این مقاله پاسخ خواهیم داد.

شما برای اینکه بتوانید محتوایی خوبی تولید کنید یا حتی محتوای مناسبی برای مطالعه پیدا کنید باید با مفهوم محتوا و انواع آن آشنا باشید. در این مقاله منظور ما از محتوا بیشتر محتوای دیجیتال ( محتوای منتشر شده در اینترنت) است.

محتوا چیست؟

محتوا اطلاعاتی شامل تجربه‌ها، آموخته‌ها و حتی تحقیقات است که توسط برخی رسانه‌ها مثل تلویزیون، اینترنت و … به دست مخاطبان می‌رسد. در واقع تولید محتوا ارائه اطلاعات با یک هدف خاص است. به صورت کلی می‌توان گفت مهمترین هدف در تولید محتوا ارزش آفرینی و کمک به مخاطبان برای رفع نیازها یا یافتن پاسخ پرسش‌هایشان است.

محتوا ۵ ویژگی مهم دارد. این ۵ ویژگی شامل اطلاعات، مخاطب، هدف، کانال انتشار و فرمت محتوا است.

حالا که به طور جزئی با مفهوم محتوا آشنا شدید نوبت به آن می‌رسد که به موضوع اصلی مقاله یعنی انواع محتوا بپردازیم.

معرفی انواع تقسیم بندی محتوا

وقتی صحبت از انواع محتوا  به میان می‌آید ذهن اکثر ما به سمت انواع فرمت محتوا می‌رود. اما محتوا در هر ۵ ویژگی خود تقسیم بندی‌هایی دارد. البته که فرمت محتوا بسیار مهم است. اما کسی که به طور تخصصی کار تولید محتوا انجام می‌دهد، بهتر است با تمام تقسیم بندی‌های محتوایی آشنا شود. پس در ادامه ما محتوا را از نظر مخاطبان، هدف، کانال انتشار و فرمت به انواع مختلف تقسیم کرده و هرکدام را به طور مختصر توضیح می‌دهیم.

انواع محتوا از نظر مخاطبان

محتوا از جنبه مخاطبان به دو دسته تقسیم می‌شود. محتوا برای عوام و محتوا برای قشری خاص

محتوای عامه پسند

محتوایی که برای همه افراد تولید می‌شود باید تا حد ممکن برای همه رده‌های سنی با هر تحصیلات و شغلی که دارند مفید و در عین حال ساده و قابل فهم باشد. برای مثال دستور پخت یک غذا می‌تواند مخاطبان بسیاری از زن و مرد، شاغل و دانشجو، نوجوان و کهنسال داشته باشد. چنین محتوایی باید به دور از هرگونه پیچیدگی و مرحله به مرحله اطلاعات را در اختیار کاربر قرار دهد. محتوای خبری و طنزی و … نیز در این دسته جای می‌گیرد.

محتوا برای قشری خاص

یک مهندس کامپیوتر را تصور کنید که هر چه می‌آموزد و تجربه می‌کند روی بلاگ شخصی ‌اش به صورت محتوا با سایرین به اشتراک می‌گذارد. قطعا این محتوا برای مهندسین یا دانشجویان کامپیوتر جذاب و مفید خواهد بود.

این نوع محتوا تخصصی است و باید از جنبه‌های مختلف یک موضوع بررسی شود تا کاربران بتوانند برای تحقیقات یا مطالعات خود از آن استفاده کنند. مقالات علمی نمونه‌ای رایج از این نوع محتوا هستند.

انواع محتوا از نظر هدف

تولید محتوا یک هدف کلی و بزرگ دارد و آن هدف چیزی جز ارزش آفرینی نیست. اما این هدف می‌تواند به هدف‌های کوچک تقسیم شده یا خود زیرمجموعه‌ای از یک هدف بزرگتر باشد.

برای مثال کسب و کاری اینترنتی را تصور کنید که به دنبال مشتریان بیشتر است. این کسب و کار با تولید محتوا و ارزش آفرینی برای کاربران قصد دارد فروش خود را افزایش دهد. پس این جا ارزش آفرینی و کمک به مخاطبان زیر مجموعه هدفی دیگر است.

انواع محتوا از نظر نحوه انتشار

محتوا از نظر نحوه انتشار نیز دسته‌بندی می‌شود. برای مثال یک مقاله ممکن است در یک مجله علمی چاپ شود یا روی یک وبلاگ علمی یا وبلاگ شخصی نویسنده قرار بگیرد.. اطلاعات ممکن است در قالب یک کتاب چاپ شوند. یک فرد ممکن است ویدئوهای آموزشی خود را در آپارات بگذارد یا از تولید محتوا در اینستاگرام و … استفاده کند. یا ممکن است اطلاعات در تلویزیون و رادیو پخش شود.

برای انتشار اطلاعات روش‌های مختلفی وجود دارد. ولی در این مقاله تمرکز ما روی اطلاعاتی است که در فضای اینترنت منتشر می‌شوند. به این نوع محتوا، محتوای دیجیتال یا الکترونیکی می‌گویند.

انواع محتوا از نظر فرمت

این دسته‌بندی مهمترین و رایجترین نوع دسته بندی است. محتوا از نظر فرمت یا طراحی به انواع، متنی، صوتی، تصویری، ویدئویی یا ترکیبی از این موارد تقسیم می‌شود. در ادامه هر کدام از این انواع را بررسی می‌کنیم.

محتوای متنی

متن از سالهای دور تا همین حالا یک فرم از محتوا بوده که بسیار مهم و تاثیرگذار است. به کمک متن انسان‌ها می‌توانند با یکدیگر ارتباط برقرار کنند. به کمک واژه‌های قوی می‌توان تاثیرگذاری متن را افزایش داد و از جادوی این نوع محتوا استفاده کرد.

با اینکه تکنولوژی پیشرفت کرده و سایر محتواهایی نظیر ویدئو و عکس به سرعت همه جا فراگیر شده ولی از محبوبیت محتوای متنی کم نشده است. البته تولید چنین محتوایی اصول خاص خود را دارد.

محتوای تصویری

هرچقدر که یک محتوای متنی عالی و کامل نوشته شود بدون محتوای تصویری باز هم ضعیف است. به خصوص که بخواهیم اطلاعاتی خاص را در اختیار مخاطبان قرار دهیم. پس اینجا اهمیت و تاثیرگذاری محتوای تصویری مشخص می‌شود.

طبق تحقیقات مغز انسان نسبت به محتوای بصری حساستر است به همین دلیل ۹۰ درصد از محتوایی که وارد مغز ما می‌شود، محتوای بصری است. محتوای تصویری نسبت به نوع متنی ساده‌تر بوده ولی برای مخاطب جذابیت بیشتری دارد.

محتوایی که شما در این فرمت تهیه می‌کنید باید در قالب یک عکس گنجانده شود. بهتر است از این تصاویر برای ارسال بهتر اطلاعات به مخاطب استفاده شود.

بسیاری از شبکه‌های اجتماعی نظیر اینستاگرام، فیسبوک و … بر پایه انتشار محتوای بصری ساخته شده‌اند.

 محتوای ویدئویی

محتوای ویدئویی می‌تواند همزمان در خود صدا، تصویر و متن را داشته باشد. به همین دلیل از جذابیت بالایی برخوردار است و امروز محبوبترین نوع محتواست. انتشار این محتوا آسان است و می‌توان آن را به راحتی در شبکه‌های اجتماعی منتشر کرد.

محتوای ویدئویی به سادگی پیام را به مخاطب می‌رساند و امکان کپی کردن از آن به راحتی وجود ندارد، به همین دلایل امروزه استفاده از این نوع محتوا افزایش یافته است.

محتوای صوتی یا پادکست

شنیدن یک آهنگ ملایم با صدای خواننده موردعلاقه‌تان زمانی که در طبیعت استراحت می‌کنید را به یاد آورید. ساده‌ترین تعریف از محتوای صوتی همین است. در واقع تمام آهنگ‌هایی که گوش می‌کنیم نوعی محتوای صوتی هستند. قدمت این محتوا از زمان ساخت رادیو است.

پادکست نوعی محتوای صوتی است که یک یا چند گوینده اطلاعات را در اختیار کاربران قرار می‌دهند. خواندن کتاب، روایت و داستان، مباحث علمی و آموزشی همگی در قالب پادکست می‌توانند تولید شوند. امروزه به دلیل مشغله زیاد، افراد علاقه زیادی دارند که به جای کتاب خواندن به پادکست گوش دهند. در این صورت در هر جا و هر حالتی که وقت داشته باشند می‌توانند اطلاعات مفید و جالبی دریافت کنند.

تولید محتوای صوتی یا پادکست بسیار ساده است. به کمک گوشی خود می‌توانید صدای خود را ضبط کنید. البته هرچقدر امکانات شما بیشتر و کیفیت کار بالاتر باشد قطعا مخاطبان بیشتری خواهید داشت.

اینفوگرافیک

اینفوگرافیک نوعی از محتوا است که از ترکیب محتوای تصویری، متنی و نمودارها و … تشکیل شده است. شاید بتوان گفت این نوع محتوا به محتوای بصری نزدیکتر است.

اینفوگرافیک اطلاعات پیچیده را برای افراد ساده‌تر می‌کند. آیا تا به حال پیش آمده با حجم زیادی از ارقام و اعداد و اطلاعات رو به رو شده و سردرگم شوید؟ اینفوگرافیک‌ها طراحی می‌شوند تا این اطلاعات و اعداد و ارقام را در قالبی ساده و به کمک ترکیب  اطلاعات متنی و تصویر برای مخاطبان ساده‌تر کنند.

یک نمونه بارز از اینفوگرافیک که این مدت همگی با آن رو به رو شده‌اید، اینفوگرافیک مربوط به آمار و ارقام ابتلا به بیماری کرونا در سراسر جهان است.

سخن آخر

امیدواریم از مطالعه این مقاله لذت برده باشید و بتوانید با شناخت انواع محتوا، محتوایی با کیفیت بالاتر برای مخاطبان خود تولید کنید. البته توجه داشته باشید، فقط شناخت انواع محتوا کافی نیست. برای تولید محتوای باکیفیت، ابتدا باید مخاطب خود را بشناسید و بر اساس پرسونای مخاطبان خود یک تقویم محتوایی  تدوین کنید. سپس بر اساس تقویم تدوین شده محتوای ساده، منحصر به فرد و کاربرپسند خود را منتشر کنید.

منبع: تسنیم