شبکه اجتماعی غیرمتمرکز (Decentralized Social Media) چیست؟

محمدامین علی‌زاده

صنعت ارزهای دیجیتال به‌طور قابل توجهی بر NFT ها و متاورس متمرکز شده است. اما اتفاق بزرگ بعدی می‌‌تواند شبکه اجتماعی غیرمتمرکز (Decentralized Social Media) باشد. محبوبیت شبکه‌های اجتماعی در سال‌های اخیر به شدت افزایش یافته است. سایت‌هایی مانند فیس‌بوک، توییتر و اینستاگرام به افراد امکان‌ می‌‌دهند با دوستان و خانواده خود در ارتباط باشند، عکس‌ها و تفکرات خود را به اشتراک بگذارند و از رویدادهای روز دنیا مطلع شوند.

بسیاری از مردم این سایت‌ها را اعتیادآور می‌‌دانند و در عین حال هر روز ساعت‌ها در همین شبکه‌ها وقت می‌گذرانند. در این مقاله قصد داریم به بررسی مفهوم نوین شبکه اجتماعی غیرمتمرکز و اهمیت غیرمتمرکزشدن این شبکه‌ها بپردازیم.

بیشتربخوانید: هوش مصنوعی مولد آینده اقتصاد دیجیتال را تعیین خواهد کرد

چرا از شبکه اجتماعی غیرمتمرکز استفاده کنیم؟

افزایش استفاده از شبکه‌های اجتماعی با مزایا و معایبی همراه است. حتی اگر این رسانه‌ها به عنوان گزینه‌ای عالی برای ارتباط مردم با دوستانشان عمل ‌کنند، برخی از سایت‌های شبکه‌های اجتماعی داده‌های ما را با تبلیغ‌کنندگان به اشتراک‌ می‌‌گذارند تا تبلیغات شخصی بیشتری دریافت کنیم.

به عنوان مثال، فیس بوک داده‌های کاربران را با شرکت دیگری به اشتراک گذاشته است که از این داده‌ها برای هدف قرار دادن تبلیغات استفاده می‌کند. گوگل نیز سال‌هاست که داده‌های کاربران را با آگهی‌دهندگان به اشتراک می‌‌گذارد تا تبلیغات مرتبط‌تری ارائه دهد. در واتس‌اپ نیز اطلاعات بسیاری از کاربران از جمله شماره تلفن حدود ۵۰۰ میلیون کاربر واتس‌اپ از نزدیک به ۸۴کشور جهان هک شد. در لیست کشور‌هایی که شماره تلفن‌ آنها هک شده نام ایران هم دیده می‌شود. طبق این اطلاعات ۳۰۱ هزار و ۷۲۳ شماره تلفن واتس‌اپ ایرانیان هک شده است.

پس برای محافظت از حریم خصوصی خود باید چه کنیم؟ شما می‌توانید از پلتفرم‌هایی که به عنوان شبکه‌ اجتماعی غیر متمرکز عمل می‌کنند، استفاده کنید. بهترین جایگزین یک شبکه اجتماعی متن باز است که از فناوری‌ شبکه همتا به همتا (P2P) و بلاک چین استفاده کند و به شما امکان دهد از حریم خصوصی خود محافظت کنید!

شبکه‌های اجتماعی غیرمتمرکز P2P، مشابه برنامه‌های دیفای، به یک نهاد دولتی متمرکز و مقررات مرکزی نیاز ندارند. فناوری‌های جدید تأثیرگذار بر رسانه‌های اجتماعی غیرمتمرکز فراتر از مراحل اولیه توسعه، در حال تکامل هستند.

شبکه اجتماعی غیرمتمرکز چیست؟

شبکه اجتماعی غیرمتمرکز، یک شبکه مبتنی بر فناوری بلاک چین است که بر روی سرورهای مستقل اجرا می‌‌شود. این شبکه‌های اجتماعی توسط فناوری‌ دفتر کل توزیع شده که در آن فعالیت‌های روی پلتفرم در پروتکلی غیرمتمرکز ثبت می‌‌شوند، پشتیبانی می‌‌شود. . مستودون (Mastodon) نمونه‌ای از یک شبکه اجتماعی غیر متمرکز است. این پلتفرم از کد رایگان و متن باز استفاده می‌‌کند. مثال خوب دیگر استیم (Steem) است که یک شبکه اجتماعی بلاکچینی ارائه می‌کند.

اصطلاح غیرمتمرکزسازی در سال‌های اخیر بسیار رایج شده است. زیرا استفاده از شبکه‌ای شفاف و امن‌تر را امکان‌پذیر می‌‌سازد. در یک شبکه اجتماعی غیرمتمرکز، هیچ مرجع واحدی همه داده‌ها را در اختیار ندارد. در عوض، داده‌ها در گره‌های شبکه به اشتراک گذاشته می‌شوند.

ساختار معماری در یک رسانه اجتماعی غیرمتمرکز به گونه‌ای طراحی می‌‌شود که در آن هیچ قدرت مرکزی وجود نداشته باشد که در نهایت به هر وسیله‌ای نادیده گرفته شود و از بین برود. حوزه ارزهای دیجیتال متکی بر غیرمتمرکز بودن است و همه تعاملات در یک دفتر کل ذخیره می‌‌شوند. اما بیایید عمیق‌تر به این بپردازیم که چگونه شبکه‌های اجتماعی و غیرمتمرکزسازی در کنار هم قرارمی‌‌گیرند تا همه چیز به نفع تولید کنندگان محتوا و کسب‌وکار باشد.

بیشتربخوانید: استفاده از فناوری‌های هوش مصنوعی برای مدیریت دارایی آینده

ویژگی‌های یک شبکه اجتماعی غیرمتمرکز و نحوه عملکرد آن

سانسور جهانی، اشتراک‌ گذاری نظرات خود را برای کاربران شبکه‌های اجتماعی دشوار کرده است. ماهیت متمرکز این صنعت به این معنی است که اگر هر دو پلتفرمی‌ کارایی شبیه به هم داشته باشند، فضای کمی‌ برای خلاقیت وجود دارد. این مسئله همچنین بسیاری از افراد را از استفاده از این سایت‌ها دور می‌‌کند. زیرا نمی‌توان این پلتفرم‌ها را به اندازه‌ی دلخواه، بعضا حتی به هیچ اندازه‌ای، سفارشی کرد. در نتیجه این مسئله باعث می‌‌شود پلتفرم‌ها احساس کنند منبعی کم ‌ارزش نسبت به اشکال دیگر شبکه‌های اجتماعی هستند.

شبکه‌های اجتماعی غیرمتمرکز برای کنترل پلتفرم به یک مقام مرکزی وابسته نیستند. این مسئله می‌تواند منجر به افزایش امنیت و کنترل کاربر و همچنین عدم سانسور شود. بسته شدن این پلتفرم‌ها نیزمی‌‌تواند دشوارتر باشد و آنها را برای استفاده در رژیم‌های سرکوبگر ایده‌آل می‌‌کند. با این حال، در حال حاضر محبوبیت کمتری نسبت به پلتفرم‌های متمرکز دارند. اما ویژگی‌های متمایز آن‌ها می‌‌تواند بسیاری از کاربران را از شبکه‌های متمرکز به پلتفرم‌های اجتماعی غیرمتمرک جذب کند. در اینجا به برخی از ویژگی‌های بارز این پلتفرم‌ها نگاهی می‌اندازیم:

نبود سرور مرکزی واحد

مهم‌ترین چیزی که باید در مورد شبکه‌های غیرمتمرکز رسانه‌های اجتماعی در نظر گرفت این است که آنها معمولاً به یک سرور مرکزی وابسته نیستند. برخی از بزرگترین و اصلی‌ترین شبکه‌های اجتماعی مانند فیس بوک، توییتر و اینستاگرام، همگی متمرکز هستند. این بدین معنی است که یک نهاد مرکزی کل شبکه را کنترل می‌کند. این مسئله می‌تواند خطرناک باشد. زیرا ممکن است منجر به حملات سایبری در مقیاس بزرگ، تصاحب و همچنین نشت اطلاعات شود.

بیشتربخوانید: برچسب سفید برای نئوبانک‌ها: راهکاری سریع برای راه اندازی محصولات بانکی دیجیتال

میزبانی شبکه‌های متعدد در یک پلتفرم

یک شبکه اجتماعی غیرمتمرکز عملکرد ویژه ای نسبت به همتای متمرکز خود دارد. پلتفرم‌های غیرمتمرکز از شبکه‌های متفاوتی پشتیبانی می‌کنند و به کاربران امکان می‌دهند این بلاکچین را خودشان انتخاب کنند. هر کاربر قادر به ایجاد یک شبکه است.

بنابراین به افراد علاقمند به این زمینه یا مفاهیم مشابه اجازه می‌دهد تا با یکدیگر ارتباط برقرار کنند. انواع مختلفی از شبکه‌های اجتماعی می‌توانند به طور همزمان بر روی یک پلتفرم غیرمتمرکز میزبانی شوند. به طور کلی، هر کاربر آنلاین می‌‌تواند یک جامعه فردی ایجاد کند و هر کسی با علایق یا مفاهیم متقابل می‌‌تواند از این شکل از شبکه‌های اجتماعی استفاده کند.

در چنین پلتفرم‌هایی به جای قضاوت یک نهاد واحد به عنوان مرجع اصلی، از یک سیستم حکمرانی استفاده می‌شود. کاربران این قدرت را دارند که در مورد مسائل مربوطه رای دهند تا صدای خود را به گوش دیگران برسانند. همچنین به جای اینکه مجبور باشند مانند شبکه‌های اجتماعی رایج فقط از تصمیمات مقام مرکزی تبعیت کنند، در مورد چگونگی پیشرفت پلتفرم نظر بدهند.

یک شبکه اجتماعی غیرمتمرکز به یک سرور مستقل اجازه می‌‌دهد تا پشتیبانی چندین شبکه را در یک پلتفرم تامین کند. شبکه‌های غیرمتمرکز مستقل به کاربران امکان تعامل با شبکه‌های دیگر را می‌دهند. یکی از تفاوت‌های اصلی بین یک شبکه اجتماعی غیرمتمرکز و پلتفرم‌های پرطرفدار مانند فیس‌بوک یا توییتر، این است که کاربران در شبکه دوم نمی‌توانند از طرف یک حساب کاربری با twitternoise پیام ارسال کنند.

امنیت بیشتر

برخلاف پلتفرم‌های سنتی که از یک سرور متمرکز واحد استفاده می‌کنند، پلتفرم‌های بزرگ و غیرمتمرکز شبکه‌های اجتماعی از چندین سرور مستقل استفاده می‌کنند. تعداد بی‌شماری از وب ‌سایت‌های شبکه‌های اجتماعی مشهور دچار اشکالاتی شده‌اند و این مسئله یک پدیده غیر معمول نیست. با استفاده از سرورهای اضافی، احتمال خرابی کامل شبکه در نتیجه مشکلات فنی تا حد زیادی کاهش می‌یابد. علاوه بر این، با استفاده از این سیستم خوشه‌ای، احتمال حملات سایبری تا حد زیادی کاهش می‌‌یابد.

شبکه‌های اجتماعی غیرمتمرکز علاوه بر تسهیل ارتباطات، جایگزینی برای حفاظت از اطلاعات شخصی نیز ارائه کرده‌اند. در یک شبکه‌ اجتماعی غیر متمرکز، کاربران می‌‌توانند بدون نیاز به ارائه آدرس ایمیل یا شماره تلفن، حساب‌های خود را ایجاد کنند. علاوه بر این، شبکه‌های اجتماعی مبتنی بر ابر (یا ابری) از این شکل از رمزنگاری کلید عمومی ‌برای امنیت حساب استفاده می‌‌کنند.

کاربران مجبور نیستند به طور متعارف از هویت واقعی خود در شبکه‌های اجتماعی غیرمتمرکز استفاده کنند. آنها می‌توانند نام‌های مستعار را در حساب خصوصی خود انتخاب کنند. این مسئله می‌تواند به آنها یک لایه امنیتی بیشتری ارائه بدهد.

بیشتربخوانید: بلاک‌چین و هوش مصنوعی مولد: تیم رویایی فناوری

افزایش کنترل کاربر

عدم کنترل کاربر یکی دیگر از چالش‌های کلیدی است که کاربران هنگام استفاده از شبکه‌های اجتماعی متمرکز با آن مواجه می‌شوند. تمرکز شبکه‌های اجتماعی بر تعدادی از نگرانی‌ها مثل سانسور و یکپارچگی در محتوای ایجاد شده توسط کاربران است. شبکه‌های غیرمتمرکز راه فراری را برای افرادی ارائه می‌‌کنند که از چنین محدودیت‌هایی امتناع می‌‌کنند. زیرا کاربران هنگام استفاده از این شبکه‌های معروف هیچ اختیاری بر داده‌های خود یا آنچه در پیام‌های خصوصی با دیگران به اشتراک می‌‌گذارند، ندارند.

یک شبکه‌ اجتماعی غیرمتمرکز به کاربران این امکان را می‌دهد که کنترل کاملی بر داده‌ها، تعاملات و تجربیات خود داشته باشند. هر کسی که از تجربیات منصفانه‌تر شبکه‌های اجتماعی سود می‌برد، باید مراقب سانسور احتمالی در این حوزه باشد.

بسیاری از مردم به شبکه‌های غیرمتمرکز روی می‌‌آورند. زیرا می‌‌خواهند از خود در برابر بازاریابی و تبلیغات مزاحم همراه با خطراتی که ایجاد می‌‌شود محافظت کنند. شبکه‌های اجتماعی غیر متمرکز باید نسبت به انواع از درآمد هوشیار باشند تا بتوانند به کسب درآمد ادامه دهند. آنها اغلب از یک ارز مجازی مانند بیت کوین استفاده می‌کنند تا مطمئن شوند که فرایند درآمد زایی ادامه دارد.

به عنوان مثال، استیم (Steem) به کاربران خود به شکل ارز دیجیتال مانند بیت کوین پرداخت می‌کند. کاربران برای تولید و مدیریت محتوای جالب از طریق استیم پاداش دریافت می‌‌کنند که به سازندگان انگیزه می‌‌دهد تا محتوای قابل توجه‌تری ایجاد کنند. استیم درآمدهای خود را از سرمایه‌گذارانی دریافت می‌کند که معتقدند این پلتفرم در دراز مدت ارزش بیشتری خواهد داشت.

شبکه‌های اجتماعی غیرمتمرکز ایرادات خاص خود را نیز دارند. در کنار فناوری مدرن، شبکه‌های اجتماعی غیرمتمرکز دارای نقاط ضعفی نیز هستند.

بیشتربخوانید: ۷ نشانه که مدیران فناوری اطلاعات (CIO) در مسیر تحول دیجیتال نیستند

معایب شبکه اجتماعی غیرمتمرکز

علاوه بر فرصت‌های هیجان انگیز، جنبه‌های منفی نیز در ارتباط با یک رسانه اجتماعی غیرمتمرکز وجود دارد. برجسته‌ترین آن این است که افراد ممکن است از نحوه قانون گذاری آنها سوء استفاده کنند.

ممکن است راه‌ اندازی یک شبکه اجتماعی غیرمتمرکز مفهومی ‌جذاب به نظر برسد، اما احتمالاتی وجود دارد که در معرض حملات تولید کنندگان محتوا با اهداف مخرب قرار گیرد. برخی از مهاجمان سایبری ممکن است از این بستر غیرمتمرکز برای خراب‌کاری، انتشار سخنان نفرت انگیز و محتوای غیرقانونی استفاده کنند.

از آنجایی که شبکه‌های غیرمتمرکز به کاربران این قدرت را می‌‌دهند که هر آنچه را که می‌‌خواهند در شبکه خود پست کنند، انتشار عمومی ‌عقاید برای گروه‌های خطرناک بسیار آسان‌تر می‌‌شود. فعالان مارکتینگ نیز به برنامه‌ریزی برای بازاریابی در این شبکه‌های اجتماعی جدید می‌پردازند.

یک کاربر همچنین می‌تواند یک شبکه اجتماعی غیرمتمرکز را به عنوان ادمین‌ پلتفرم تغییر دهد. به این معنی که ساختار کلی پلتفرم کاملا قابل اعتماد نیست. کاربران استقلال و توانایی بیشتری برای عمل خواهند داشت. پلتفرم‌های شبکه‌های اجتماعی غیرمتمرکز، کنترل بیشتری به کاربران برای اعمال خود می‌‌دهند و به آنها اجازه می‌‌دهند تا بر نحوه طراحی پلتفرم‌ها تاثیر بگذارند.

کلام آخر

مفهوم شبکه اجتماعی غیرمتمرکز هنوز آنقدر در بین کاربران محبوب نیست. علاوه بر این، اکثر مردم حتی از وجود آن‌ها بی‌اطلاع هستند. اما با گذشت زمان، این مسئله ممکن است تغییر کند. افزایش محبوبیت شبکه‌های اجتماعی غیرمتمرکز را می‌توان تا حد زیادی به دلیل تمرکز در شبکه‌هایی دانست که در آن افراد کنترل کمی ‌بر داده یا حتی نحوه استفاده از آن دارند.

بیشتربخوانید: فناوری بانکداری یکپارچه(integrated bank ): آنچه کسب‌وکارها باید بدانند

معایب اصلی شبکه‌های اجتماعی غیرمتمرکز چیست؟

در یک شبکه اجتماعی غیرمتمرکز همیشه این احتمال وجود دارد که سخنان نفرت انگیز، تبلیغات و محتوای غیرقانونی به سرعت گسترش یابد. از آنجایی که می‌توانید هر آنچه را که می‌خواهید در شبکه خود پست کنید، انتشار عمومی مطالب منفی توسط گروه‌های مخرب بسیار آسان‌تر می‌شود.

پلتفرم‌های اجتماعی غیرمتمرکز در دست چه کسانی است؟

پلتفرم‌های اجتماعی غیرمتمرکز آن دسته از رسانه های اجتماعی هستند که بر روی سرورهایی کار می کنند که به طور مستقل اجرا می‌شوند. به عبارت دیگر، آنها شبکه‌های اجتماعی هستند که در دست یک شرکت نیستند، بلکه کاربران آنها تصمیم گیرنده هستند.

منبع: فکت کوینز

بیشتربخوانید: ساخت مدل‌های ویدیویی اخلاقی‌تر با Moonvalley