شکاف دیجیتال در فین‌تک و بانکداری اروپا

نویسنده: مارتین هرآتی، مدیر منطقه‌ای اروپا در Paymentology

ترجمه: علیرضا خدائی

داستان رشد دیجیتال اروپا، دارای تفاوت‌های منطقه‌ای است. شکاف دیجیتالی فزاینده‌ای در قاره‌ اروپا وجود دارد که سرشار از فرصت است.

به گزارش اقتصاددیجیتال و به نقل از fintechfutures؛ بررسی اخیر بانک آمریکا از مدیران صندوق‌های سرمایه‌گذاری اروپا، نشان‌دهنده‌ی چشم‌انداز امیدوارکننده‌ی رشد اقتصادی برای این قاره است. بر اساس این بررسی، مدیران صندوق‌ها دوباره خوش‌بین شده‌اند و به نظر می‌رسد از پیش‌بینی‌های ناگوارِ رکود اقتصادی به طرز باریکی اجتناب شده است. در این راستا، فین‌تک اروپا یک بار دیگر در حال تثبیت جایگاه خود است. این قاره، به لطف ترکیب نمونه‌ای از مراکز مالی انعطاف‌پذیر و درخشان‌ترین ذهن‌های حوزه‌ی فناوری در منطقه، اکوسیستمی را پرورش داده که واقعاً در سطح جهانی پیشرو است. فین‌تک اروپاییان را قادر می‌سازد تا انتخاب‌های مالی بهتری داشته باشند و بانکداری روزمره را مدرن کنند.

اروپایی‌ها که زادگاه نئوبانک‌ها هستند، فین‌تک را به سرعت پذیرفته‌اند. نئوبانک‌ها اکنون در منطقه، حتی از بانک‌های سنتی در میزان استفاده از اپلیکیشن پیشی گرفته‌اند. اما با وجود این نشانه‌های مثبت، هنوز کشورهایی در اروپا وجود دارند که فرصت بانکداری دیجیتال را به طور کامل درک نکرده‌اند.

داستان رشد دیجیتال اروپا، دارای تفاوت‌های منطقه‌ای است. از بریتانیا تا بالکان، شکاف دیجیتالی فزاینده‌ای در قاره‌ای وجود دارد که سرشار از فرصت است؛ اما در قبال بازار اروپا، راه‌حل یکسانی وجود ندارد.

بانک‌های چالشگر (Challenger Banks) با استفاده از فناوری نوآورانه، ابزارهای بانکداری خاص هر کشور را متناسب با نیازهای مشتریان خود ارائه می‌دهند. و این فقط نئوبانک‌ها نیستند که پیشرو هستند؛ بانک‌های سنتی نیز از این فرصت برای پر کردن شکاف محرومیت مالی استفاده می‌کنند.

بیشتر بخوانیم: چگونه فین‌تک باعث مزیت و تغییر برای مصرف‌کنندگان می‌شود

شکاف دیجیتال اروپا کجا قرار دارد؟

هر کشوری باید تفاوت‌های خاصی را در نظر بگیرد؛ محیط‌های نظارتی خاص، زیرساخت، استخرهای استعداد و همچنین عوامل اجتماعی-اقتصادی و فرهنگی را نباید فراموش کرد.

شکاف دیجیتال اروپا محصول ویژگی‌های معمولی است: اتصال به اینترنت، سواد دیجیتال، در دسترس بودن تلفن‌های هوشمند و دستگاه‌های دیجیتال. نابرابری‌ها در دسترسی به پهنای باند در جوامع شهری و روستایی همچنان به طور سرسختانه باقی مانده است. طبق آمار یورواستات، حدود ۲۱ درصد از خانوارهای روستایی در اتحادیه اروپا به اینترنت پهن باند دسترسی ندارند، در حالی که این رقم در خانوارهای شهری تنها ۲ درصد است.

در رومانی که در شاخص اقتصاد و جامعه دیجیتال اتحادیه اروپا در سال ۲۰۲۲ رتبه‌ی پایین‌تری را کسب کرد، بازار تحت سلطه‌ی بانک‌های سنتی است. تنها ۶۹.۱ درصد از بزرگسالان دارای حساب بانکی هستند که نشان‌دهنده‌ی پایین بودن سطح سواد مالی و شمولیت مالی است که با ترجیح اقتصاد نقدی تقویت می‌شود.

در مقابل، طبق داده‌های تیپالتی، بریتانیا نرخ رشد پذیرش فین‌تک بیش از ۶۰ درصد را نشان می‌دهد و لیتوانی با حمایت بانک مرکزی این کشور، خود را به عنوان یک اکوسیستم فین‌تک چشمگیر تثبیت کرده است. با این حال، تقلیل شکاف دیجیتال به نابرابری‌های منطقه‌ای بیش از حد ساده‌انگارانه است، زیرا تفاوت‌های آشکارتر بین خود کشورها وجود دارد.

محیط‌های نظارتی و نابرابری‌های منطقه‌ای

تردد در معماری نظارتی در هر بازار، امری حیاتی است، سازمان‌های نظارتی نشان داده‌اند که از اعمال فشار بر کسانی که به دنبال فرار از پارامترهای خود هستند، هراسی ندارند.

چارچوب‌های نظارتی فرا ملی، مانند دستورالعمل خدمات پرداخت اتحادیه اروپا (PSD2)، با هدف ترویج رقابت و نوآوری در بخش فین‌تک و در عین حال اطمینان از محافظت از داده‌های مصرف‌کنندگان، تنظیم شده‌اند. در بریتانیا، ظهور بازبینی (Kalifa Review) در سال ۲۰۲۱ به تشدید تمرکز بر ایجاد شرایط نظارتی برای امکان رشد در این بخش کمک کرد.

تعداد انگشت شماری از سازمان‌های نظارتی ملی در اروپا وجود دارند که نگاه مثبتی به نئوبانک‌ها ندارند. به علاوه، در مورد انطباق خودکار و رویه‌های ریسک و همچنین نگرانی کلی در مورد مدل‌های تجاری دیجیتال-محض نئوبانک‌ها، احتیاط وجود دارد. کشورهای اروپایی که از پیشرفت عقب مانده‌اند، اکنون در حال جبران عقب‌ماندگی هستند.

بیشتر بخوانیم: معیارهای نگران کننده برای بانکداری دیجیتال و صندوق‌های اعتباری

پرونده‌ی فراگیری مالی

برخی از شهروندان اروپایی با سطوح نامتناسب بی‌سوادی مالی مواجه هستند و نیاز فوری به آموزش مالی در منطقه، می‌تواند توسط نئوبانک‌ها و بانک‌های چالشگر برآورده شود.

نئوبانک‌ها به لطف ابزارهای نوآورانه‌شان که به آموزش عموم مردم در مورد خدمات مالی کمک می‌کند، شناخته شده‌اند. مونزو، رِوُلوت، استارلینگ و زینگ، مصرف‌کنندگان را در هر تراکنش از مخارج مطلع می‌کنند و با ارائه هشدارهایی، آن‌ها را به در نظر گرفتن گزینه‌های بودجه‌بندی، عادات خرج کردن و پس‌انداز سوق می‌دهند.

ظهور کارت‌های مجازی، انجام تراکنش‌های تجارت الکترونیک بدون دردسر را امکان‌پذیر می‌کند و مدیریت هزینه‌ها را برای افراد آسان‌تر می‌سازد. پرداخت‌های با قابلیت دیجیتال با استفاده از فناوری‌ای که فراگیری مالی را تسهیل می‌کند، به هدفی بسیار فراتر از آنچه به چشم می‌آید، خدمت می‌کند.

چالشگران هر کشور، شانس بالایی برای رسیدگی مستقیم به مشکلات مصرف‌کنندگان و تمرکز بر آموزش مالی دارند. سالت بانک (Salt Bank) که متعلق به بانک ترانسیلوانیا (Banca Transilvania) است، امسال به عنوان اولین بانک کاملاً دیجیتال رومانی فعالیت خود را آغاز کرد. این بانک با پشتوانه‌ی یکی از بزرگ‌ترین بانک‌های رومانی، هدف خود را جذب افراد بدون حساب بانکی در این کشور و خدمت‌رسانی بهتر به افراد باهوش دیجیتال قرار داده است.

به طور مشابه، در یونان، پیرائوس بانک (Piraeus Bank)، یک مؤسسه‌ی شناخته‌شده در این کشور، در سال ۲۰۲۲ راه‌اندازی قریب‌الوقوع یک بانک دیجیتال مستقل در یونان را اعلام کرد. اسنپای (Snappi) هنوز در انتظار مجوز بانکداری اروپا است، اما قول می‌دهد برای اولین بار در تاریخ این کشور، تجربه‌ای دیجیتال‌محور برای مصرف‌کنندگان یونانی به ارمغان بیاورد. چالشگران با تمرکز محلی که از سوی مؤسسات سنتی حمایت می‌شوند، از اعتماد تاریخی نزد مصرف‌کنندگان بهره‌مند هستند و به احتمال زیاد بهترین شانس برای موفقیت پایدار را خواهند داشت.

افراد محروم از خدمات مالی در اروپا، ارتباط نزدیکی با کشورهایی دارند که هنوز مزایای کامل تحول دیجیتال در بانکداری یا به طور کلی تحول دیجیتال را تجربه نکرده‌اند. دولت‌های اروپایی، کسب‌وکارها و سازمان‌های صنعتی همگی نقش دارند. تلاش‌ها برای فراگیری دیجیتال و مالی باید سریع‌تر پیش برود تا اروپا بتواند برای بهره‌مندی از کل پتانسیل انقلاب دیجیتال برای افراد بدون حساب بانکی در این قاره، به منظور ایجاد جامعه‌ای فراگیرتر و اقتصادهای موفق‌تر، اقدام کند.

• شکاف دیجیتال در فین‌تک و بانکداری اروپا

بیشتر بخوانیم: سه فناوری در صنعت بانکداری که در سال ۲۰۲۴ شاهد سرمایه‌گذاری بیشتری خواهند بود