فناوری بلاک چین با فراهم‌آوری یک روش امن و کم‌هزینه برای پرداخت، نیاز به تایید شخص ثالث را کاهش می‌دهد و زمان پردازش انتقالات بانکی را نسبت به بانکداری سنتی به شدت می‌کاهد و مشکلات بانکی ایران را در این روزها کاهش می‌دهد.
عرصه‌های خدمات دولتی، شهرهای هوشمند، انرژی، سلامت، ورزش و … با فناوری بلاک چین می‌توانند به توسعه کشور کمک کنند؛ فناوری که البته در حوزه بانکداری با توجه به جنگ اقتصادی علیه کشورمان ضرورت عملیاتی شدن آن بیشتر نمایان می‌شود.
مباحث روزِ ارتباطات مالی و تجاری ایران هر از چندگاه با مسائلی مانند حضور در کارگروه ویژه اقدام مالی، ارتباط با سوئیفت و … گره می‌خورد و رسانه‌ها و فعالان اقتصادی و تجاری در این باره اظهارنظر می‌کنند.
اواخر هفته گذشته بود که مرکز اطلاعات مالی وزارت اقتصاد ضمن تکذیب مباحث مطروحه از قول دبیر شورای عالی پیشگیری و مقابله با پولشویی و تامین مالی تروریسم، اعلام کرد این مرکز رخدادهای بین‌المللی در خصوص کشور را به شکل مستمر رصد می‌کند و در تعاملات بین‌المللی توسعه روابط با کشورهای دوست و همسو در مبارزه با پولشویی و تامین مالی تروریسم آن هم در چارچوب آیین‌نامه مصوب شورای عالی امنیت ملی را در دستور کار قرار دارد و نه عضویت در FATF.
این در حالی است که همزمان، معاون اسبق دیپلماسی اقتصادی وزارت خارجه مدعی شد: نه تنها بانک‌های چین بلکه عراق، افغانستان و پاکستان هم به خاطر FATF حاضر به همکاری با ایران نیستند.
در این شرایط، دیدگاه‌هایی تخصصی مطرح است که می‌گوید از طریق تازه‌ترین فناوری‌ها و ظرفیت دانش‌بنیان‌ها، از بخشی از محذورات یادشده می‌توان عبور کرد و راه‌هایی تازه را در ارتباطات بین‌المللی گشود.
دانش و فناوری در سال‌های اخیر برای کشورهای پیشرفته در بسیاری از عرصه‌ها و صنایع کاربرد خود را تحمیل کرده است. در کشور ما نیز با توجه به رونق دانش‌بنیان‌ها قسمت‌های مختلفی از صنایع از فناوری‌ها بهره‌ای البته ناکافی داشته‌اند. در این میان یکی از حوزه‌های کاربردی آن، به‌کارگیری فناوری بلاک چین در صنعت بانکی است.
” اقتصادالکترونیکی“آخرین و به روزترین محتوی در اقتصاددیجیتال
واژه بلاک چین با وجود این که در سال‌های اخیر بسیار به گوشمان رسیده اما هنوز تعریف ملموس و کاملا قابل درکی از آن برای همگان شایع نیست. به گفته «رضا قربانی» عضو هیات مدیره سازمان نظام صنفی رایانه‌ای شاید بهترین تعریف این باشد که بلاک چین زنجیره ای از بلوک‌ها است که در فضای سایر به هم متصل می‌شوند و هر بلوک حاوی اطلاعاتی است که قابل تغییر نیستند. مجموعه بلوک‌ها درکنارهم بلاک چین را تشکیل می‌دهد. در بلاک چین برخلاف داده‌های دیگر با داده‌هایی روبرو هستیم که پس از پر شدن در یک بلوک، امکان نگارش آن و دست بردن در آن فراهم نیست. وی بلاک چین را به دفتر کل توزیع شده در فضای مجازی تشبیه کرده با این تفاوت که در فضای مجازی این دفتر کل در اختیار چند نفر است و هرگونه اعمال تغییر در صفحات آن قابل ردیابی و پیگیری است.
در همین ارتباط، «امیر خدادادهمدانی» مدرس دانشگاه و حقوقدان فناوری‌های نوین یادداشتی با عنوان «مروری بر محاسن فناوری بلاک چین در بانکداری» که مشروح آن در ادامه آمده ب است؛
به طور خلاصه می‌شود سه مزیت عمده بلاک چین (Blockchain) را برای بانکداری چنین برشمرد.
الف- تسریع در نقل و انتقالات پول: آوریل ۲۰۱۸، بانکو سانتاندر (یک گروه بانکداری اسپانیایی) از راه‌اندازی سانتاندر وان‌پی، یک سرویس جدید بلاک چین، برای تسریع در پردازش نقل و انتقالات بین‌المللی پول خبر داد. در ابتدا، این مشتریان انگلیسی بودند که می‌توانستند یورو را به ۲۱ کشور اروپایی ارسال کنند. همچنین مشتریان اسپانیا قادر به انتقال دلار به ایالات متحده و پوند به انگلیس بودند. این خدمات همچنین برای کاربرانی از لهستان و سایر کشورها هم در دسترس بود.
“ اقتصادالکترونیکی“ آخرین و به روزترین محتوی در فین‌تک (فناوری مالی)
در فوریه سال ۲۰۱۹، سانتاندر وارد معامله‌ای با آی‌بی‌ام (یک شرکت چند ملیتی نرم‌افزار و سخت‌افزار، ارائه‌دهنده خدماتی چون زیرساخت، میزبانی وب، فناوری نانو و رایانه بزرگ) جهت استفاده از فناوری‌های آن‌ها (بلاک چین، هوش مصنوعی و کلان‌داده‌ها) به مبلغ ۷۰۰ میلیون دلار شد.
همچنین بانک یوبی‌اس سوییس در یک پروژه که هدف آن اتوماسیون الزامات نظارتی بخشنامه اتحادیه اروپا است فعال شده است. با استفاده از سیستمی که بر اساس بستر بلاک چین اتریوم ایجاد شده، بانک‌ها قادر خواهند بود که داده‌های شناسه اشخاص حقوقی را به طور ناشناس تغییر دهند. این فناوری همچنین اجازه می‌دهد تا داده‌های آن‌ها را در مورد اشخاص حقوقی بررسی و قوانین جدیدی را سریعتر اتخاذ کنند. در سال ۲۰۱۸، این بانک، ۱۰۰ میلیون دلار برای توسعه یک بانک ارز دیجیتال سرمایه‌گذاری کرد. این استارتاپ که با نام سبا کریپتو ایجی ۴ شناخته می‌شود، به ارائه خدمات بانکی سنتی به شرکت‌هایی در حوزه رمزنگاری می‌پردازد.
ب- تمرکززدایی برای حفاطت سایبری: از فرایندهای امنیتی که در آن بلاک چین می‌تواند به بانک‌ها کمک کند، شناسایی کلاهبرداری و حملات سایبری است. بنابر اعلام «خدمات خزانه‌داری» BNY Mellon که بزرگترین شرکت خدمات مالی و بانکداری تضمینی و نگهبان آمریکا محسوب می‌شود، افزایش کلاهبرداری و حملات سایبری یکی از دلایل اصلی نگرانی برای صنعت بانکداری است. از آن جایی که اکثر بانک‌ها سیستم‌های دفتر کل متمرکزی دارند که تمام اطلاعات مشتریان را ذخیره می‌کند، حمله و دسترسی هکرها به آن اطلاعات بسیار آسان است. با تمرکززدایی در ذخیره سازی اطلاعات، فناوری بلاک چین به جلوگیری از دسترسی آسان یک هکر به تمام اطلاعات در آن واحد کمک می‌کند.
انتخاب یک استراتژی مناسب از سوی بانک‌ها مانند راهکارهای کنسرسیومی مبتنی بر بلاک چین در سطح جهان می‌توانند همانند سوئیفت و دیگر پیمان‌ها و توافقات بین المللی، به یک استاندارد در صنعت بانکی و مالی تبدیل شوند
ج- کم هزینه در پرداخت: فناوری بلاک چین با فراهم‌آوری یک روش امن و کم‌هزینه برای پرداخت، نیاز به تایید شخص ثالث را کاهش می‌دهد و زمان پردازش انتقالات بانکی را نسبت به بانک‌های سنتی به شدت کاهش می‌دهد.
معاملات رمزارز می‌تواند از ۳۰ دقیقه تا حداکثر ۱۶ ساعت طول بکشد و این مورد بهتر از میانگین سه روزه پردازش پرداخت‌های بانک‌های سنتی است. این زمان در حال بهبود است و در آینده نزدیک در زمان کمتری انجام خواهد شد. تسهیل پرداخت برای بانک‌ها بسیار سودآور است و انگیزه‌ای برای کاهش هزینه‌ها در اختیار آن‌ها قرار می‌دهد. برخی رمزارزها روی بلاک چین‌های عمومی ساخته شده‌اند و هرکسی می‌تواند برای ارسال و دریافت پول از آن‌ها استفاده کند. به این ترتیب، بلاک چین‌های عمومی نیاز به اشخاص ثالث مورد اعتماد برای تایید معاملات را کاهش می‌دهند و به مردم در سراسر جهان امکان پرداخت سریع، ارزان و بدون مرز را می‌دهند. مهم‌تر از همه، توسعه‌دهندگان در تلاش برای یافتن راه‌حل‌هایی ارزان قیمت‌تر هستند تا رمزارزها بتوانند معاملات بیشتری را، سریعتر پردازش کنند.
پرواضح است که عرصه‌های خدمات دولتی، شهرهای هوشمند، انرژی، سلامت و ورزش و فین‌تک از زمینه‌هایی هستند که با فناوری بلاک چین می‌توانند به توسعه کشور کمک کنند و البته عرصه بانکداری با توجه به جنگ اقتصادی علیه کشورمان ضرورت عملیاتی شدن آن بیشتر نمایان می‌شود، تا جایی‌که نهادها و سازمان‌های بین المللی به علت خطر تحریم‌ها، یا به علت ناهماهنگی در فرایندها و استانداردهای بانکی و مالی از همکاری مستقیم با نهادها و بانک‌های ایرانی، به منزله پیشران اقتصادی توسعه، امتناع می‌ورزند.
همچنین انتخاب یک استراتژی مناسب از سوی بانک‌ها مانند راهکارهای کنسرسیومی مبتنی بر بلاک چین در سطح جهان می‌توانند همانند سوئیفت و دیگر پیمان‌ها و توافقات بین المللی، به یک استاندارد در صنعت بانکی و مالی تبدیل شوند؛ بنابراین توجه دائمی به این الگوی جدید شکل گرفته شده و در بهترین حالت عضویت در کنسرسیوم‌های بین‌المللی نقطه قوتی برای کشور خواهد بود. در همین راستا برخی شرکت‌های دانش بنیان ایرانی دستگاه‌هایی را در قالب خودپرداز ارزهای رمزنگار به صورت آنلاین ارایه داده‌اند که سخت‌افزار و نرم‌افزارهای این محصول از سوی متخصصان و کارشناسان این مجموعه‌ها طراحی و تولید شده بود؛ این سخت‌افزار با استقبال زیاد از سوی کاربران ایرانی و خارجی قرار گرفت اما متاسفانه با توجه به عدم جدیت موضوع رمزارزها در صنعت بانکی این محصولات به شبکه بانکی ارایه نشده که باید امیدوار بود با تغییرات در رویکرد و رفتار شبکه بانکی نیازهای بخش بانکی در این زمینه پاسخ داده شود.
سرانجام در حوزه سیاستگذاری و مقررات‌گذاری، بانک مرکزی، به منزله اصلی‌ترین نهاد دست‌اندرکار، در تدوین پیش‌نویس فعالیت در حوزه رمزارزی، توسعه و سرمایه‌گذاری در پلتفرمی بلک چینی، تشکیل کارگروه فقهی، کارگروه سناریونویسی و آینده‌پژوهی نقش‌آفرینی کرده است.
منبع: ایرنا
- گره‌هایی که بلاک چین از بانکداری ایران می‌گشاید
“فناوری هوشمند” رسانه تخصصی انقلاب صنعتی چهارم
