اقتصاد فروشگاه های اپلیکیشن در آستانه تغییر
رسیدن به حکم نهایی برای ۹ عضو هیات منصفه، کمتر از چهار ساعت زمان برد. روز یازدهم سپتامبر در دادگاهی در سانفرانسیسکو اعضای هیات منصفه به اتفاق‌آرا به این نتیجه رسیدند که اپ‌استور گوگل انحصاری ایجاد کرده است که این شرکت را مشمول رفتار ضدرقابتی می‌کند. این تصمیم جریانی را علیه غول موتور جست‌وجوی اینترنتی جهان به راه می‌اندازد، در حالی که این شرکت به صورت همزمان درگیر جنگ‌های قانونی دیگری هم هست؛ جریانی که احتمالا به بازتعریف اقتصاد فروشگاه اپلیکیشن گوگل هم منجر خواهد شد و در نهایت اقتصاد جهانی اپلیکیشن را هم تحت تاثیر قرار خواهد داد.
اغلب موبایل‌های هوشمند مبتنی بر یکی از دو سیستم‌عامل محبوب اندروید یا آی‌اواس هستند. آی‌اواس اپل یک باغ محصور است که تنها یک فروشگاه اپلیکیشن اختصاصی برای خودش دارد. دیگر سازندگان موبایل اما تمایل به استفاده از سیستم‌عامل اندروید گوگل دارند که روی کاغذ به فروشگاه‌های اپلیکیشن دیگر به جز پلی‌استور گوگل هم اجازه فعالیت و همکاری می‌دهد.
این مورد اخیر که در دادگاه سانفرانسیسکو به شکست گوگل منجر شد، مربوط به این موضوع بود که آیا در عمل چنین امکانی وجود دارد یا خیر. در سال ۲۰۲۰ استودیو بازی‌سازی اپیک گیمز (Epic Games) به بازیکنان تاکید کرد تا از سیستم پرداخت خود این شرکت برای خریدهای درون بازی Fortnite، استفاده کنند. ایده اصلی اپیک‌گیمز این بود که کارمزد ۳۰ درصدی را که اپل و گوگل در فروشگاه های اپلیکیشن خود روی اغلب خریدهای درون‌برنامه‌ای دریافت می‌کردند، دور بزند. این کار باعث شد تا بازی Fortnite برای مدت کوتاهی از هر دوی این فروشگاه های اپلیکیشن حذف شود.
اپیک گیمز شکایت کرد و وکلایش تاکید کردند که گوگل با سازش‌ها و تفاهم‌های قابل‌توجه با سازندگان موبایل‌های هوشمند مانند سامسونگ و ال‌جی، رقابت را سرکوب می‌کرده تا آنها روی دستگاه‌هایشان پلی‌استور را در جایگاه اصلی قرار داده و در مقابل کارمزد کمتری به گوگل بپردازند. اعضای هیات منصفه دفاع گوگل را نپذیرفتند که اعلام می‌کرد با اپل هم مانند دیگر فروشگاه های اپلیکیشن مربوط به دستگاه‌های اندرویدی، در رقابت جدی است.
- بخوانیم:
- هفته الکترونیکی ۲۰۲۳ UNCTAD؛ تسریع اقتصاد دیجیتال در کشور‌های در حال توسعه
- پیش‌بینی‌های بلاک چینی برای سال ۲۰۲۴
تا اینجا همه‌چیز خیلی ساده بود. آنچه این موقعیت را عجیب می‌کند، آن است که حکم صادره در تضاد با حکمی است که در پرونده تقریبا یکسان اپیک گیمز علیه اپل صادر شد. در آن پرونده در نهایت اپل توانست در ۹ مورد از ۱۰ مورد شکایت برنده شود. تنها موردی که اپل در آن شکست خورد، پرونده‌ای مربوط به استفاده از سیستم‌های حسابرسی جایگزین بود.
یک دلیل این تفاوت احتمالا آن است که اعضای هیات منصفه درباره سرنوشت گوگل تصمیم گرفتند، نه یک قاضی. عموم مردم نسبت به غول‌های تکنولوژی شکاک هستند و دوسوم مردم آمریکا معتقدند که این شرکت‌ها قدرت زیادی در دست دارند. اعضای هیات منصفه هم احتمالا تلاش می‌کنند تا ظرافت‌های قوانین ضدانحصارطلبی را درک کنند.
تعبیر دیگر آن است که از قضا گوگل هم تلاش کرده است تا نرم‌افزار موبایل خودش را بسیار باز و دسترس‌پذیر کند. هر کسی می‌تواند به صورت رایگان از کد منبع‌باز اندروید استفاده کند تا سیستم‌عامل خود را بسازد. در مقابل اما مشتریان و توسعه‌دهندگان اپل می‌‌دانند که این شرکت کنترل تمام جنبه‌های آی‌فون را در دست دارد. گیر افتادن در باغ محصور اپل احتمالا دلپذیر و خوشایندتر خواهد بود، اگر کاربران بدانند که آنها در حال ورود به چه جایی هستند. بهتر هم می‌شد که اگر محدودیت‌های تحمیل شده توسط سازنده مطلق این سیستم‌عامل – که به ادعای خودش باز و دسترس‌پذیر است- کمتر بودند.
حکم اخیر صادر شده علیه گوگل، احتمالا دو پرونده قضایی دیگر علیه گوگل توسط وزارت دادگستری آمریکا را هم تحت تاثیر قرار می‌دهد. پرونده اول در ماه سپتامبر به دادگاه رفت و روی آن دسته از معاملات گوگل تمرکز دارد که مربوط به تضمین این هستند که موتور جست‌وجوی آن روی دستگاه‌های مختلف از جمله دستگاه‌های اپل و همچنین مرورگرهای وب، به عنوان پیش‌فرض قرار خواهد گرفت. ارزش این توافقات و معاملات در سال ۲۰۲۱ به ۲۶ میلیارد دلار رسید. رسیدگی به پرونده دوم احتمالا در تابستان سال آینده آغاز خواهد شد و ناظر به تجارت تبلیغات گوگل است.
قاضی پرونده اپیک گیمز در اوایل سال آینده میلادی درباره جبران خسارت تصمیم می‌گیرد. یک احتمال این است که توسعه‌دهندگان اپلیکیشن از سیستم حسابرسی گوگل خلاص شوند. در سال گذشته میلادی کره‌جنوبی، اپل و گوگل را مجبور کرد سیستم‌های پرداخت جایگزین را فعال کنند. قانون دیجیتال جدید اتحادیه اروپا هم شروط مشابهی دارد. این قانون ممکن است اقتصاد فروشگاه های اپلیکیشن را رقابتی‌تر کند؛ به خصوص در حوزه بازی‌های ویدئویی.
مایکروسافت که به تازگی خرید ۶۹میلیارد دلاری شرکت بزرگ توسعه‌دهنده بازی اکتیویژن بلیزارد (Activision-Blizzard) را نهایی کرده است، تصمیم دارد تا فروشگاه اپلیکیشن خود را برای بازی‌ها راه‌اندازی کند. اپیک گیمز در حال حاضر یک فروشگاه اپلیکیشن بازی برای کامپیوترهای شخصی دارد. شرکت رقیبش، یعنی شرکت ریوت گیمز (Riot Games) هم احتمالا به زودی فروشگاه اپلیکیشن‌های بازی خود را رونمایی می‌کند.
غول‌های تکنولوژی چندان این موضوع را نمی‌پسندند. بر اساس آمارهای منتشر شده از سوی شرکت تحقیقاتی Sensor Tower، تا پایان سال جاری میلادی مردم جهان چیزی در حدود ۱۶۰میلیارد دلار برای خرید اپلیکیشن‌ها هزینه خواهند کرد. کمیسیون و کارمزد دریافتی گوگل و اپل از درآمد کل هر شرکت، شاید حدود پنج درصد باشد.
بر اساس شهادت‌های ارائه شده در دو پرونده قضایی اخیر، تصور این است که سود عملیاتی هر دو فروشگاه اپلیکیشن بیش از ۷۰درصد باشد. گوگل در دادگاه تاکید کرد که این رقم برای بعضی هزینه‌های فروشگاه اپلیکیشن، از قبیل تحقیق و توسعه، حساب نمی‌شود. این رقم بسیار بالاتر از سود عملیاتی کل ۲۶ درصد برای گوگل و ۳۰ درصد برای اپل در سال گذشته میلادی است.
پیش‌بینی‌های Sensor Tower نشان می‌دهد که گوگل در حال حاضر نگاه عمیق‌تر و بلندمدتی به درآمدهای پلی‌استور دارد. با این اوصاف این شرکت بدون جنگ و مبارزه از آن دست نمی‌کشد. گوگل این روزها تقلا می‌کند تا تصمیم اعضای هیات منصفه را در دادگاه تجدیدنظر تغییر بدهد.
اپل هم درگیر فرآیند فرجام‌خواهی در حکم مربوط به سیستم‌های پرداخت در پرونده اپیک‌گیمز است. هر دوی این شرکت‌ها در جست‌وجوی راه‌هایی برای رسیدن به قوانینی مشابه آنچه در کره‌جنوبی وجود دارد، هستند؛ قوانینی که به آنها اجازه استفاده از روش‌های حسابرسی جایگزین را دارد و به سرعت امکان دریافت کمیسیونی تا ۲۶ درصد را بابت هر مبلغی که در سیستم آنها پرداخت می‌شود، فراهم بیاورد.
منبع: دنیای اقتصاد
