بی‌نیازی از تکنولوژی‌های سطح بالا در زمینه بینایی ماشین با کمک صنعت
رئیس مرکز تحقیقات پردازش دیجیتال و بینایی ماشین دانشگاه آزاد اسلامی واحد نجف‌آباد گفت: این مرکز در صورت حمایت صنایع می‌تواند کشور را از تکنولوژی‌های سطح بالا در زمینه بینایی ماشین بی‌نیاز کند.
بینایی ماشین از شاخه‌های پرکاربرد هوش مصنوعی بوده و با ترکیب روش‌های پردازش تصویر، یادگیری ماشین قابلیت شناسایی و تعیین ویژگی‌های اشیا و مناظر را به کامپیوترها می‌دهد.
به‌عنوان نمونه تشخیص علائم عیب در اشیا و تشخیص بیماری از طریق پردازش تصاویر پزشکی با سیگنال‌های صوت، تصویر و ویدئو کاربردهای بینایی ماشین است.
تاکنون مراکز تحقیقاتی محدودی در کشور فعالیت داشته‌اند؛ اما مرکز تحقیقات پردازش دیجیتال و بینایی ماشین دانشگاه آزاد اسلامی واحد نجف‌آباد از آغاز تأسیس با در نظرگرفتن اهمیت تحقیقات صنعتی سعی در ارائه پژوهش‌های کاربردی و مورد نیاز صنایع کشور دارد.
در این راستا گفتگویی با خوشنام شجاعی‌آرانی مدیر مرکز تحقیقات پردازش دیجیتال و بینایی ماشین دانشگاه آزاد اسلامی واحد نجف‌آباد ترتیب داده که مشروح این گفتگو در پی می‌آید:
ابتدا تاریخچه‌ای از مرکز تحقیقات پردازش دیجیتال و بینایی ماشین دانشگاه آزاد اسلامی نجف‌آباد بگویید و چگونگی راه‌اندازی آن را توضیح دهید.
شجاعی‌آرانی: تشخیص عیب محصولات تولید شده نظیر کاشی و سرامیک، تحلیل نقشه معماری، تشخیص هویت افراد، پلاک خودروها از طریق پردازش سیگنال‌های صوت، تصویر و ویدئو کاربرد اصلی بینایی ماشین بوده و هدف از این فناوری جایگزینی، تکمیل بازرسی‌ها و اندازه‌گیری‌های دستی با دوربین‌های دیجیتال و پردازش تصویر است.
این فناوری در صنایع مختلف به‌منظور مکانیزه کردن، افزایش سرعت تولید و بهبود کیفیت محصول به‌کار می‌رود.
مرکز تحقیقات پردازش دیجیتال و بینایی ماشین چه مأموریت‌هایی دارد؟
شجاعی‌آرانی: مرکز تحقیقات پردازش دیجیتال و بینایی ماشین دانشگاه آزاد اسلامی واحد نجف‌آباد از بدو تأسیس با در نظر گرفتن اهمیت تحقیقات صنعتی سعی در ارائه پژوهش‌های کاربردی و مورد نیاز صنایع کشور دارد.
این مرکز نوپا با بهره‌گیری از تجربیات اعضای هیئت علمی مجرب و امکانات آزمایشگاه‌های تخصصی، پژوهش‌های کاربردی مرتبط با پردازش دیجیتال و بینایی ماشین در صنایع مختلف (نفت، گاز، پتروشیمی، صنایع فلزی، صنایع غذایی و…)، حوزه پزشکی و سلامت را انجام می‌دهد.
ارائه خدمات آموزشی، پژوهشی و مشاوره‌ای، اجرای طرح‌های تحقیقاتی مرتبط با بینایی ماشین، برگزاری دوره‌های آموزشی تخصصی ازجمله خدمات قابل ارائه در این مرکز هستند.
چه مأموریت یا مأموریت‌هایی برای این مرکز تعریف شده است؟
شجاعی‌آرانی: برنامه کاری مرکز تحقیقات پردازش دیجیتال و بینایی ماشین، مهیاسازی امکانات و بستر اجرایی لازم برای پیشبرد اهداف پژوهشی و تحقیقاتی بلندمدت دانشگاه آزاد اسلامی واحد نجف‌آباد در سه حوزه آموزشی، پژوهشی و صنعتی است.
افزایش تعامل با مراکز تحقیقاتی مرتبط در دانشگاه آزاد اسلامی برای اکتشاف و بهره‌وری فرصت‌های موجود، تلاش برای جذب اعتبار مالی از طریق انجام طرح‌های تحقیقاتی برای صنایع و کارخانه‌ها، برگزاری همایش‌ها، دوره‌ها و کارگاه‌های آموزشی درون دانشگاهی برای افزایش سطح علمی، توانمندسازی و حفظ پویایی علمی دانشجویان و استادان در دانشگاه از مأموریت‌های این مرکز است.
برگزاری دوره‌های آموزشی برای مهندسان و کارکنان فنی کارخانه‌ها و صنایع مختلف (نفت، گاز، پتروشیمی، صنایع فلزی، صنایع غذایی و …) برای افزایش توانمندی آنها و افزایش اعتبار مرکز تحقیقات و افزایش میزان انتشارات علمی مرکز از طریق چاپ کتاب، مقالات کنفرانس و مجلات علمی معتبر از دیگر مأموریت‌های این مرکز است.
تاکنون چه فعالیت‌هایی در مرکز تحقیقات پردازش دیجیتال و بینایی ماشین دانشگاه آزاد اسلامی واحد نجف‌آباد صورت گرفته و دستاوردهای ایجاد این مرکز از ابتدا تاکنون چه بوده است؟
شجاعی‌آرانی: این مرکز از بدو تأسیس با در نظر گرفتن اهمیت تحقیقات علمی و صنعتی سعی در ارائه پژوهش‌های کاربردی و مورد نیاز در صنایع کشور داشته است.
جزئیات طراحی و نمونه‌سازی روبات ضدعفونی‌کننده
برخی از مهم‌ترین دستاوردهای این مرکز انجام طرح‌های پژوهشی و صنعتی موفق در حوزه پردازش دیجیتال و بینایی ماشین، برگزاری کارگاه‌ها و دوره‌های آموزشی متعدد، تولید محصولاتی نظیر ویلچر برقی یا روبات ضدعفونی‌کننده با همکاری مرکز روباتیک، ثبت چند اختراع، چاپ کتاب و مقالات متعدد در مجلات و کنفرانس‌های معتبر است.
تعامل نهادها با مرکز تحقیقات پردازش دیجیتال و بینایی ماشین دانشگاه آزاد اسلامی واحد نجف‌آبادچگونه بوده و آیا تفاهم‌نامه‌ای در این زمینه منعقد شده است؟
شجاعی‌آرانی: نهادها از همکاری با مرکز ما استقبال می‌کنند. چند طرح صنعتی موفق در مرکز انجام شده و در حال اجراست.
مرکز تحقیقات در تلاش برای ایجاد ارتباط با نهادها و مراکز صنعتی مختلف بوده و تفاهم‌نامه‌هایی نیز در شرف انعقاد است، اما شرایط سنگین اقتصادی و شیوع بیماری کرونا موانعی را به وجود آورده که قابل کتمان نیست.
جایگاه پایان‌نامه‌های دانشجویی و طرح‌های پژوهشی استادان و اعضای هیئت علمی را در مرکز تحقیقات پردازش دیجیتال و بینایی ماشین دانشگاه آزاد اسلامی واحد نجف‌آباد چگونه ارزیابی می‌کنید؟
شجاعی‌آرانی: طرح‌های پژوهشی موفق توسط اعضای هیئت علمی فعال در این مرکز انجام شده و اکنون چند پایان‌نامه دانشجویی با حمایت مرکز تحقیقات پردازش دیجیتال و بینایی ماشین در حال انجام است.
فعالیت مرکز تحقیقات پردازش دیجیتال و بینایی ماشین دانشگاه آزاد اسلامی واحد نجف‌آبادرا چگونه ارزیابی می‌کنید و آیا می‌تواند به فعالیت خود ادامه دهد تا دچار لغو مجوز نشود؟
شجاعی‌آرانی: این مرکز با توجه به فعالیت علمی و پژوهشی در زمینه پردازش دیجیتال و بینایی ماشین اهمیت بالایی برای صنعت دارد، به عبارت دیگر موضوع فعالیت این مرکز به نحوی بوده که در صورت حمایت صنایع می‌تواند کشور را از تکنولوژی‌های سطح بالا در زمینه بینایی ماشین بی‌نیاز کند.
اکنون فعالیت‌های مرکز با شیب ملایمی رو به رشد است و برای بهبود فعالیت‌های پژوهشی به دنبال راهکارهایی برای افزایش انگیزه و رغبت استادان و دانشجویان هستیم.
آیا در دوران کرونا مرکز تحقیقات شما موفق به تولید محصول در مبارزه با این ویروس شده است؟
شجاعی‌آرانی: با همکاری بخش روباتیک در حال طراحی و نمونه‌سازی یک روبات ضدعفونی‌کننده برای به‌کارگیری در مراکز درمانی و بیمارستان‌ها هستیم که می‌تواند محصول مناسبی برای مبارزه با ویروس کرونا باشد. البته برای تکمیل طراحی و ساخت نمونه اولیه نیاز به حمایت از سوی نهادهای مرتبط هستیم.
منبع: حسین عقابی؛ آنا
