پوچ‌کوین؛ ارزهای تقلبی به یکی از روش‌های محبوب کلاه‌برداران
حامد توانای آزاد
ارزهای تقلبی از جمله روش‌های پراستفاده اخیر کلاه‌برداران در بازار ارزهای دیجیتال هستند و با افزایش عرضه این ارزها، آشنایی با ماهیت و نحوه شناسایی آنها ضروری شده است.
در تمام بازارهای مالی کلاه‌برداران و سارقان فعالیت دارند و بازار ارزهای دیجیتال نیز استثنا نیست. این بازار طی سال‌های گذشته مقصد سرمایه‌گذاری میلیون‌ها کاربر در سراسر جهان بوده است و در ایران نیز سرمایه‌گذاران به خرید و فروش این دارایی‌ها علاقه نشان داده‌اند.
با افزایش توجهات و سرمایه‌گذاری در بازار پرنوسان ارزهای دیجیتال، توجه به نکات امنیتی و کلاه‌برداری‌ها اهمیت بیشتری پیدا می‌کند؛ زیرا همان‌طور که داده‌ها نشان می‌دهند، میزان کلاه‌برداری و دارایی‌های به سرقت رفته در بازار ارزهای دیجیتال هر سال در حال افزایش است. افزایشی که متوقف نخواهد شد و هر سال قربانیان بیشتری به لیست اضافه می‌شوند.
البته سرمایه‌گذاران در برابر روش‌های کلاه‌برداری بی‌دفاع نیستند و یکی از بهترین راه‌ها برای جلوگیری از سرقت دارایی‌ها، افزایش دانش و آگاهی پیرامون روش‌های کلاه‌برداری و نحوه انجام آنها است. ارزهای تقلبی از جمله روش‌های پراستفاده اخیر کلاه‌برداران در بازار ارزهای دیجیتال هستند و با افزایش عرضه این ارزها، آشنایی با ماهیت و نحوه شناسایی آنها ضروری شده است تا سرمایه‌گذاران فریب وعده‌های سازندگان این پروژه‌های کلاه‌برداری را نخورند.
ارزهای تقلبی
ارزهای دیجیتال از فناوری بلاک‌چین استفاده می‌کنند که به‌طور خلاصه یک فضای ذخیره‌سازی داده ایمن و غیرقابل تغییر است که اطلاعات آن به‌طور شفاف و عمومی در دسترس قرار دارد. بنابراین ایده عرضه ارز تقلبی با وجود چنین فناوری عجیب و بعید به نظر می‌رسد. با این حال کلاه‌برداران راه‌های مختلفی برای ایجاد ارزهای به ظاهر بلاک‌چینی و فریب سرمایه‌گذاران پیدا کرده‌اند.
یکی از راه‌حل‌های ساده مورد استفاده کلاه‌برداران، ایجاد تصور غلط برای کاربران است. به این معنی که این باور را برای سرمایه‌گذاران ایجاد می‌کنند که ارزهای دیجیتال واقعی خرید و فروش می‌کنند؛ درحالی‌که در حال سرمایه‌گذاری پول خود در دارایی‌هایی هستند که واقعا وجود ندارند. به‌عنوان مثال، کلاه‌برداران برنامه‌هایی را در قالب فرصت سرمایه‌گذاری می‌سازند و وعده سود‌های هنگفتی را در بازه‌های زمانی کوتاه می‌دهند. در این برنامه‌ها معمولا یک ارز دیجیتال نیز وجود دارد که برای شروع سرمایه‌گذاری باید آن را خریداری کرد. خرید و فروش این ارز تنها در همان برنامه امکان‌پذیر است.
درحالی‌که این ارز اکثر نشانه‌های یک ارز دیجیتال واقعی را دارد و حتی نوسانات قیمتی نیز ثبت می‌کند، اما در واقع وجود خارجی ندارد و صرفا نام و اعدادی برای فریب کاربران است. ارز موجود در برنامه کلاه‌برداری حتی از بلاک چین استفاده نمی‌کند و ارسال آن به کیف پول‌های بلاک‌چینی امکان‌پذیر نیست. بنابراین سرمایه‌گذاران ارز پوچی را خریداری می‌کنند که نوسانات قیمتی آن نیز کاملا کنترل شده و تحت نظارت سازنده برنامه است. در این شرایط کلاه‌بردار علاوه بر کسب سود از نوسانات مصنوعی قیمت ارز تقلبی، این امکان را دارد تا سرمایه کاربران برنامه را در هر زمانی به سرقت ببرد. در نتیجه سرمایه‌گذاران باید توجه داشته باشند که امکان خرید و فروش یک توکن به معنی معتبر بودن آن نیست و ارزی که در شبکه بلاک‌چینی وجود نداشته باشد، آدرس مشخصی نداشته باشد و معامله آن در صرافی‌های معتبر متمرکز و غیرمتمرکز امکان‌پذیر نباشد، یک ارز دیجیتال واقعی نیست و ممکن است به اهداف مختلفی از جمله کلاه‌برداری به کاربران فروخته شود.
در این بین برخی برنامه‌های کلاه‌برداری برای جلب اعتماد کاربران، سود سرمایه‌گذاری را به ظاهر تتر و دیگر ارزهای دیجیتال به کیف پول کاربران در برنامه واریز می‌کنند. این ارزها نیز تقلبی هستند و سازندگان چنین برنامه‌هایی صرفا اعداد را در کیف پول کاربران تغییر می‌دهند. بنابراین در واقع تراکنشی در بلاک چین ثبت و ارز دیجیتالی منتقل نمی‌شود. با توجه به اینکه ارز دیجیتال واقعی در کیف پول وجود ندارد، کاربران فریب خورده راهی برای برداشت سود خود ندارند و در نتیجه سرمایه آنها به سرقت می‌رود.
یک روش دیگر مورد استفاده کلاه‌برداران، سوءاستفاده از شبکه‌های آزمایشی ارزهای دیجیتال است. برخی ارزها مانند اتریوم علاوه بر شبکه اصلی خود، شبکه‌های آزمایشی خود را نیز عرضه می‌کنند. هدف از شبکه آزمایشی، ارائه ابزاری برای توسعه‌دهندگان است تا توکن و برنامه‌های خود را قبل از عرضه در شبکه اصلی آزمایش کنند تا در صورت وجود مشکل، آن را بدون استرس و رخ دادن بحران رفع کنند.
همان‌طور که از نام آن پیداست، شبکه آزمایشی از شبکه اصلی جداست و در آن امکان ایجاد هر برنامه و هر مقدار توکن وجود دارد. بنابراین هرکسی می‌تواند موجودی کیف پول خود را به راحتی در این شبکه‌ها افزایش دهد؛ زیرا ماهیت شبکه آزمایشی است و دارایی‌های موجود در آن هیچ ارزشی ندارند. کلاه‌برداران از این شبکه‌های آزمایشی معمولا برای سرقت دارایی و فریب فروشندگان در معاملات استفاده می‌کنند. در این روش، کلاه‌بردار فروشنده را فریب می‌دهد تا آدرس شبکه آزمایشی کیف پول را برای پرداخت هزینه محصول یا خدمات ارسال کند و سپس مبلغ را به آدرس شبکه آزمایشی واریز می‌کنند.
بنابراین فروشندگانی که با شبکه‌های آزمایشی آشنا نیستند فریب این تراکنش را می‌خورند و محصول را به کلاه‌بردار تحویل می‌دهند. درحالی‌که مبلغ ارز دیجیتالی واریزشده به آدرس شبکه آزمایشی کیف پول آنها هیچ ارزشی ندارد و قابل تبدیل به توکن واقعی نیست. البته سرمایه‌گذاران مهم است توجه داشته باشند که تمام ارزهای دیجیتال عرضه‌شده در فضای بلاک‌چین نیز معتبر و ایمن نیستند. هم‌اکنون هزاران ارز دیجیتال در بازار وجود دارند که تنها با هدف کلاه‌برداری ایجاد شده‌اند و هیچ ارزشی ندارند. امروزه ساخت ارز دیجیتال کار بسیار راحتی است و حتی در عرض چند دقیقه نیز می‌توان یک توکن دیجیتالی جدید را در شبکه‌های محبوب بازار مانند اتریوم عرضه کرد.
علاوه بر آن، کلاه‌برداران همچنین می‌توانند کد‌های مخربی را درون این توکن‌ها قرار دهند و دارایی کاربران را به سرقت ببرند. به همین دلیل ضروری است که قبل از خرید و سرمایه‌گذاری در هر پروژه و توکن جدید در بازار، بررسی و تحقیق کاملی پیرامون تاریخچه و نحوه فعالیت آن انجام شود تا سرمایه‌گذاران اطمینان حاصل کنند که پروژه معتبر است.
بررسی اعتبار پروژه‌ها
علاوه بر آشنایی با روش‌های کلاه‌برداری، دانستن نحوه شناسایی نشانه‌های مشکوک در توکن و ارزهای دیجیتال عرضه‌شده در بازار نیز از اهمیت زیادی برخوردار است. تحقیق توکن‌ها و نحوه فعالیت آنها می‌تواند اطلاعات مفیدی برای بررسی اعتبار پروژه به همراه داشته باشد و از سرمایه‌گذاری در پروژه‌های کلاه‌برداری جلوگیری کند. برای ارزهای تقلبی که در شبکه بلاک‌چین وجود ندارند، راحت‌ترین راه اعتبارسنجی بررسی امکان دریافت آنها در کیف پول شخصی است.
با توجه به اینکه ارزهای تقلبی در بلاک‌چین وجود ندارند، پس ارسال این ارزها به کیف پول شخصی یا کیف پول‌های غیرمتمرکز امکان‌پذیر نیست و تنها در برنامه خود قابل ذخیره و انتقال هستند. مشاهده این مورد می‌تواند به سرمایه‌گذاران نشان دهد که توکن‌ها واقعی نیستند و ممکن است به‌عنوان دامی برای سرقت سرمایه عمل کنند.
فروشندگان و معامله‌گران نیز باید همواره به شبکه بلاک‌چینی مورد استفاده خود توجه داشته باشند و تنها پرداخت‌هایی را قبول کنند که مطمئن هستند بر بستر شبکه‌های اصلی انجام می‌شوند. در اکثر زمان‌ها دلیلی برای تغییر شبکه انتقال وجود ندارد و درخواست خریدار برای تغییر آن به یک شبکه ناشناخته، نشانه مشکوکی است. سرمایه‌گذاری در ارزهای دیجیتال و پروژه‌های جدید بلاک‌چینی نیز نیازمند اعتبارسنجی و تحقیق است.
بررسی تیم سازنده پروژه‌های جدید بازار از جمله اولین مواردی است که می‌تواند به سرمایه‌گذاران در این اعتبارسنجی کمک کند. اکثر پروژه‌های ارز دیجیتال معتبر بازار توسط یک تیم حرفه‌ای توسعه یافته‌اند که اهداف و سابقه فعالیت آنها مشخص است. درحالی‌که برخی از ارزهای دیجیتال محبوب امروزه بازار سازندگان و تیم توسعه ناشناسی دارند، اما ناشناسی سازندگان یک ارز دیجیتال جدید نشانه مشکوکی است و سرمایه‌گذاران در صورت مواجهه با چنین شرایطی باید احتیاط بیشتری داشته باشند.
هر ارز دیجیتال همچنین سندی دیجیتال به نام وایت پیپر دارد که در آن جزئیات پروژه شرح داده شده است. سرمایه‌گذاران با بررسی این سند، می‌توانند به اطلاعات مفیدی مانند جزئیات فنی، تیم سازنده، مسیر توسعه، کاربردهای توکن و راهکارهای پروژه دست پیدا کنند. کپی بودن این سند یا ناقص بودن اطلاعات آن نشانه‌هایی هستند که این سرمایه‌گذاری ممکن است نتیجه خوبی نداشته باشد.
بررسی وعده‌های تیم سازنده ارز دیجیتال، جامعه پیرامون آن و میزان پشتیبانی از آن ارز در صرافی‌های معتبر جهانی از جمله دیگر مواردی هستند که به شناسایی ارزهای دیجیتال معتبر بازار به سرمایه‌گذاران کمک می‌کنند. درحالی‌که این تحقیق و بررسی پیرامون هر پروژه بلاک‌چینی وقت‌گیر و طاقت‌فرسا خواهد بود، اما با نگاهی به میزان دارایی‌های به سرقت رفته طی سال‌های گذشته واضح است که این فرآیند ارزش این زمان گذاشته‌شده را دارد و می‌تواند سرمایه‌گذاران را از ورود به پروژه‌های کلاه‌برداری و خرید ارزهای تقلبی دور نگه دارد.
با افزایش تعداد برنامه‌های کلاه‌برداری ارز دیجیتال در کشور، سرمایه‌گذاران باید همواره نکته طلایی فعالیت در بازارهای مالی را به خود یادآوری کنند که هرچیزی که بیش از حد خوب به نظر می‌رسد، احتمالا کلاه‌برداری است.
منبع: دنیای اقتصاد
- پوچ‌کوین؛ ارزهای تقلبی به یکی از روش‌های محبوب کلاه‌برداران
