امیرمحمد شریفی
توکن‌سازی اعتبارات کربن می‌تواند برخی از عیب‌های بازار کربن را حل کرده و با شفاف‌تر کردن آن، راه را برای ورود نقدینگی بیشتر به این بازار هموار سازد.
طی ده سال گذشته، سرمایه‌گذاری در فناوری‌های آب‌و‌هوایی با نرخی سرسام‌آور افزایش یافته که به تلاش‌ها برای دستیابی به اهداف کربن‌زدایی و ایجاد مقررات برای افشای انتشار گازهای گلخانهای کمک کرده است.
بازار کربن به بازاری اطلاق میشود که در آن اعتبارات کربن، به عبارت دیگر گواهی کربن، در استانداردهای تعریف شده برای جلوگیری یا کاهش گازهای گلخانهای اخذ و فروخته می‌شوند. یکی از محرک‌های کلیدی رشد اعتبارات کربن، تلاش‌های مداوم برای رسیدن به اهداف انتشار خالص صفر (net-zero emission) بوده است. با این حال، بازار از نظر ارزش و ساختار به دلیل گستره وسیع استانداردهای منتشر شده و همچنین عدم شفافیت در داده‌های مربوط به کربن، توسعه چندانی نیافته است.
فناوری بلاکچین می‌تواند با غلبه بر برخی از این چالش‌های کلیدی، به این حوزه کمک کند. شفافیت آنی بلاکچین می‌تواند نقدینگی بیشتری را به سوی این بازار روانه کند و باعث توسعه آن شود.
نیاز بازار داوطلبانه کربن (VCM) به توکن‌سازی
بازارهای کربن به شرکت‌ها و کشورها قدرت می‌دهد تا تعهدات اقلیمی خود را بر اساس تعهدات داوطلبانه یا مطابق با اهداف کاهش انتشار تعیین شده توسط دولت‌ها انجام دهند. فعالان بازار می‌توانند برای جبران انتشار گازهای گلخانهای غیرقابل اجتناب، اعتبارات کربن را خریداری یا به فروش برسانند یا سرمایه‌گذاری‌های آب‌و‌هوایی را به ترازنامه خود اضافه کنند.
بازارهای کربن به دو شکل وجود دارند: بازارهایی که توسط دولت‌ها تنظیم می‌شوند و عمدتاً به تنظیم و محدود کردن مجوزهای انتشار (cap and trade) مربوط می‌شوند. به این معنی که دولت سقف یا محدودیتی برای میزان مجاز آلودگی صنایع و شرکت‌ها تعیین میکند و اگر سازمانی از میزان مجاز انتشار خود فراتر رود، می‌تواند اعتبار کربن را برای جبران این انتشارات اضافی خریداری کند و اگر کمتر از میزان مشخص شده کربن منتشر کرده باشد، اعتبارات خود را می‌تواند به دیگری بفروشد.
از سوی دیگر، بازار داوطلبانه کربن (VCM)، بخش خصوصی را هدف قرار می‌دهد. در حال حاضر، این بازار آنچنان توسط دولت تنظیم نمی‌شود و هر کسی می‌تواند برای کمک به راه‌حل‌های آب‌و‌هوایی در VCM شرکت کند. شرکت‌ها می‌توانند برای دستیابی به اهداف پایداری خود فراتر از سطح مورد نیاز دولت، اعتبارات کربن خریداری کنند. سازمان‌های مختلفی استانداردهای این بازار را تعیین و VCM را اداره می‌کنند، اما هنوز در فضایی پراکنده و مبهم قرار دارند.
گروه وسیعی از سهامداران VCM در حال فکر کردن به جزئیات نحوه عملکرد توکن‌سازی اعتبارات کربن هستند. این فرآیند توسط استانداردهای عمده‌ای هدایت میشود که اعتبار کربن را تأیید و صادر میکند.
چگونگی توکن‌سازی اعتبارات کربن
توکن‌سازی اعتبارات کربن به این معنی است که اطلاعات و عملکرد اعتبارات کربن به یک زنجیره بلوکی منتقل می‌شوند، جایی که اعتبار کربن به عنوان یک توکن نشان داده میشود. اعتبار کربن را می‌توان به صورت بومی در زنجیره صادر کرد و همه ویژگی‌های پیوست شده آن به طور عمومی قابل مشاهده است. یک اعتبار کربن برابر با یک توکن کربن است.
اعتبارات را می‌توان از طریق “Carbon Bridges” که به رجیستری‌های سنتی متصل هستند به بلاکچین منتقل کرد. پس از پل زدن، توکن‌های کربن را می‌توان فروخت، انتقال داد و یا می‌توان آنها را در حساب‌های زنجیره‌ای امن نگهداری کرد.
هنگامی که اعتبارات توکنیزه می‌شوند، می‌توانند برای فروش فهرست شوند و توسط هر کسی که کیف پول رمز ارزی دارد خریداری و به فروش برسد. این در تضاد کامل با بازار سنتی VCM است، که در آن اعتبارات کربن در اکثر موارد فقط برای کسانی که به کارگزاران یا معامله‌گران دسترسی دارند و توسط شرکت‌ها خریداری می‌شوند قابل دسترسی است. توکن‌سازی همچنین سطحی از کارایی و شفافیت را برای VCM به ارمغان می‌آورد که البته قبل‌تر این امکان وجود نداشت.
شفافیت و کارآمدی بیشتر از طریق توکن‌سازی اعتبارات کربن
توکن‌سازی اعتبارات کربن می‌تواند نقش کلیدی در شفاف‌تر و کارآمدتر کردن بازارهای کربن ایفا کند. ثبت کربن مبتنی بر بلاکچین سطحی از شفافیت را ارائه می‌دهد که بسیار مورد نیاز است و با باز کردن بازارهای کربن به روی همه افراد دارای اتصال اینترنت و یک حساب رمز ارزی، جریان جدیدی از تامین مالی به پروژه‌های در حال حاضر هدایت میکند.
اما بدیهی است که همکاری نزدیک بین ارائه‌دهندگان زیرساخت‌های کربن، ریجستری‌ها، نهادهای استاندارد و ذینفعان موجود مورد نیاز است. فقط با همکاری این نهادها می‌توان بازارهای کربن را به روشی ایمن گسترش داد و با انجام این کار، پذیرش انبوه توسط همگان را تسریع بخشید.
توکن‌سازی اعتبار کربن مبتنی بر بلاکچین، پتانسیل تغییر بازار و کمک قابل‌توجهی به مبارزه جهانی علیه تغییرات اقلیمی را دارد. با وجود طرح‌های زیاد برای ایجاد بازار کربن بر روی بلاکچین، همچنان نیازمند ارائه ایده‌های بهبود‌یافته و عملی باید ماند.
منبع: تجارت‌نیوز
