محصولات های‌تک ۳ دهم درصد صادرات غیرنفتی

سرپرست سابق سازمان توسعه تجارت ایران با بیان اینکه برای حفظ بازارهای صادراتی باید به صادرات محصولات های‌تک و با فناوری پیشرفته توجه بیشتری شود، گفت: از ۴۰ میلیارد دلار صادرات غیرنفتی کشور، فقط ۱۵۰ میلیون دلار به این محصولات اختصاص دارد.

به گزارش اقتصاد الکترونیکی به نقل از فارس؛ محمدرضا مودودی در پاسخ به این سوال که نقش صنایع هایتک در صادرات کشور چگونه است، گفت: از میان بیش از ۲۵۰۰ شرکت فعال در حوزه  صنایع هایتک کمتر از ۲۰ درصد به فعل صادرات مشغولند که حجم کل صادرات  این شرکت ها، کمتر از ۱۵۰ میلیون دلار است. 

سرپرست سابق سازمان توسعه تجارت ایران افزود: محصولات و صنایع هایتک کشور، متاسفانه سهم بسیار پایینی در اقتصاد مولد و مخصوصا تجارت خارجی کشور دارند بطوری که  به صورت مشخص در بخش تجارت خارجی فقط ۲۱۴ قلم کالای تولیدی کشور  به عنوان محصول هایتک صادر می شود که از این تعداد  فقط ۲۱ قلم کالا صادراتی  بالای یک میلیون دلار دارند. 

وی بیان داشت:  63 قلم کالا در بخش های های‌تک صادراتی بیش از ۱۰۰ هزار دلار و تنها سه قلم کالا در این بخش صادراتی بالای ۱۰ میلیون دلار دارند. 

ارزش صادرات محصولات های‌تک کشور فقط ۱۵۰ میلیون دلار است

مودودی گفت: ۱۵۰ میلیون دلار صادرات محصولات های‌تک در قیاس با ۴۰ میلیارد دلار صادرات غیرنفتی کشور به معنای آن است که صادرات این بخش حدود ۳ دهم درصد صادرات غیرنفتی کشور را تشکیل می‌دهد که این عدد اصلا شایسته تجارت بین‌المللی کشور با ظرفیت‌های بالقوه و بالفعل ایران نیست. 

رئیس خانه توسعه تجارت ایران اظهار داشت: از حدود ۴۰۰ شرکت های‌تک فعال در حوزه صادرات، کمتر از ۳۵ شرکت صادرات بالای یک میلیارد دلار دارند و تقریبا ۳ شرکت صادرات بالای ۱۰ میلیون دلار دارند. 

مودودی اظهار داشت: ضریب نفود تکنولوژی هایتک در اقتصاد مولد کشور در سال ۲۰۱۸ حتی از ضریب نفوذ تکنولوژی هایتک در کل دنیا در سال ۱۹۹۸ هم پایین تر است و این موضوع باعث می شود که اگر کشورهای هدف صادراتی ما در منطقه سریعا به ثبات سیاسی دست یابند، به سرعت راه اندازی خطوط تولیدی را در دستور کار قرار دهند که این محصولات اساسا محصولات صاداراتی امروز ما خواهد بود. 

وی گفت: اساسا تولید محصولاتی که خیلی پیچیده نیست و جزء صنایع های‌تک نیست به راحتی در کشورهای مختلف امکان پذیر است و لذا اگر کشوری وابستگی سبد صادراتی اش به واحدهایی باشد که دارای تکنولوژی پایین یا متوسط هستند، قطعا این فرصت را به کشورهای هدف صادراتی می‌دهد که به سرعت با ساخت کارخانجانه همان محصولات را که تا مدتی قبل وارد می‌کرده را تولید کند و واردات را کاهش دهند. 

مودودی اظهار داشت: به عبارتی کشوری که به لحاظ تکنولوژی های‌تک هر چه بیشتر رشد کرده باشد، برای جایگزینی محصولات آن زمان بیشتر و دانش فنی بهتر و حتی تجهیزات و ماشین‌آلات بهتری مورد نیاز است و بنابراین به سرعت، عمل جایگزینی صورت نمی‌گیرد. 

حفظ بازارهای صادراتی بدون توسعه صنایع هایتک امکان پذیر نیست

سرپرست سابق سازمان توسعه تجارت ایران بیان داشت: با توجه به آمارهای صادراتی کشور در بخش محصولات هایتک می‌توان گفت که اگر هدف ما حفظ بازارهای موجود یا توسعه بازارهای صادراتی است با این وضعیت و وابستگی به صادرات با صنایع با تکنولوژی پایین تر نمی‌توان خیلی امید داشت که بازارهای صادراتی را در بلند مدت بتوانیم حفظ کنیم. 

رانت حاصل از واردات مانع اصلی توسعه صنایع های‌تک در کشور

وی در پاسخ به این سوال که به چه دلیل در طول سال‌های گذشته به سمت صنایع هایتک حرکت نکرده‌ایم، گفت: عمده‌ترین دلیل رانت واردات است، واردات به هیچ عنوان علاقه‌مند نیست که روی تکنولوژی‌های سرمایه‌گذاری شود. 

مودودی اظهار داشت: البته به نظر من دلیل دیگر آن است که ما هنوز به این باور نرسیده‌ایم که به عنوان یک کشور وابسته به درآمد نفت، اقدام به خانه تکانی ذهنی کنیم و به سمت توسعه صادرات غیرنفتی در بخش‌های دیگر حرکت کنیم.