نگرانی معامله‌گران ایرانی؛ مسدودسازی حساب کاربران ایرانی در صرافی مکسی؟!
حامد توانای‌آزاد
صرافی مکسی یکی از صرافی‌ها به شمار می‌رود که با الزامی نکردن احراز هویت برای ارزهای دیجیتال، به مقصد محبوبی برای معامله‌گران ایرانی تبدیل شده است.
به‌عنوان اولین ارز دیجیتال بازار، بیت‌کوین با هدف ارائه یک سیستم انتقال پول بی‌واسطه و با حذف کنترل و نظارت دولت‌ها توسعه یافت و عرضه شد. ساتوشی ناکاموتو در راستای این هدف، برای ایجاد بیت‌کوین از شبکه بلاک‌چین کمک گرفت تا خود کاربران توانایی کنترل و مدیریت این ارز دیجیتال را پیدا کنند و دیگر به بانک‌ها و سیستم مالی سنتی وابسته نباشند. امروزه ماهیت غیرمتمرکز بیت‌کوین به پایه و اساس فعالیت بازار تریلیون دلاری ارزهای دیجیتال تبدیل شده است و هم‌اکنون برای بسیاری از خدمات مالی سنتی مانند وام، سپرده‌گذاری و تجارت بین‌المللی جایگزین‌های غیرمتمرکز عرضه شده‌اند.
با وجود این، فعالیت اکثر سرمایه‌گذاران بازار ارزهای دیجیتال به هیچ وجه غیرمتمرکز نیست و با گسترش استفاده و تعداد کاربران صرافی‌های متمرکز، دولت‌ها این امکان را پیدا کرده‌اند تا برخی محدودیت‌ها مانند تحریم‌ها را بر استفاده‌کنندگان این دارایی‌های بلاک‌چینی اعمال کنند.بنابراین به‌رغم ماهیت غیرمتمرکز بیت‌کوین و فناوری بلاک‌چین، برخی کشور‌های جهان در حال محدود کردن دسترسی به ارزهای دیجیتال هستند و با توجه به تحریم‌ها، کاربران ایرانی یکی از اهداف اصلی آنها به شمار می‌روند.اتفاقات اخیر پیرامون صرافی مکسی نیز باری دیگر خطرات فعالیت در پلتفرم‌های بین‌المللی ارزهای دیجیتال را به کاربران ایرانی خاطرنشان کرده است.
از شایعه تا واقعیت
امروزه اکثر صرافی‌های ارز دیجیتال بین‌المللی در نتیجه فشار کشور‌های مختلف جهان از جمله آمریکا، ملزم به پیروی از قوانین و مقررات مالی هستند و با الزامی شدن روند احراز هویت طی سال‌های گذشته، کاربران ایرانی امکان استفاده از خدمات صرافی‌های بایننس، کوین‌بیس و دیگر صرافی‌های ارز دیجیتال برتر بازار را ندارند. در این بین اما برخی صرافی‌های ارز دیجیتال نیز وجود دارند که هنوز تکمیل احراز هویت را برای کاربران خود اجباری نکرده‌اند. این موضوع برای جذب کاربران بیشتر انجام می‌شود و تا زمانی که فشار قانون‌گذاران بر صرافی افزایش پیدا نکند، معمولا صرافی روند احراز هویت را اختیاری نگه می‌دارد.
مکسی یکی از این صرافی‌ها به شمار می‌رود که با الزامی نکردن احراز هویت برای واریز، برداشت و معاملات ارزهای دیجیتال، به مقصد محبوبی برای معامله‌گران ایرانی تبدیل شده است. این صرافی حتی از زبان فارسی پشتیبانی می‌کند و گروه و شبکه‌های اجتماعی فارسی زبان نیز دارد. با این حال، اخیرا اخبار و شایعاتی مبنی بر مسدودسازی حساب‌های کاربری در صرافی مکسی در شبکه‌های اجتماعی منتشر شده است. هفته گذشته برخی کاربران با انتشار تصاویر پیام پشتیبانی صرافی مکسی، اعلام کردند که این صرافی حساب برخی از کاربرانی را که احراز هویت نکرده‌اند، به بهانه‌های مختلفی از جمله فعالیت‌های تجاری مشکوک یا نقص قوانین صرافی مسدود می‌کند.
- بیشتر بخوانیم:
- اقتصاد دیجیتال در سال ۲۰۲۴
- هفته الکترونیکی ۲۰۲۳ UNCTAD؛ تسریع اقتصاد دیجیتال در کشور‌های در حال توسعه
- پیش‌بینی‌های بلاک چینی برای سال ۲۰۲۴
این روند در گذشته در بسیاری از صرافی‌های ارز دیجیتال بین‌المللی دیگر بازار دیده شده است و پلتفرم‌های معاملاتی در راستای پیروی از قوانین، حساب کاربران احراز هویت‌نشده را محدود کرده‌اند. با توجه به اینکه صرافی مکسی یکی از پلتفرم‌های معاملاتی خارجی محبوب در میان سرمایه‌گذاران ایرانی به شمار می‌رود، این شایعات اهمیت زیادی پیدا کردند؛ زیرا مسدود شدن حساب کاربری فریز شدن دارایی‌ها را نیز به همراه دارد و کاربران ایرانی ممکن است دسترسی به سرمایه خود را از دست دهند. با افزایش نگرانی‌ها صرافی مکسی نسبت به این موضوع واکنش نشان داد و در اعلامیه منتشرشده خود، اخبار اخیر مبنی بر مسدودسازی حساب کاربران را شایعات و اطلاعات نادرست دانست که در پی تضعیف وجهه این صرافی و گمراهی کاربران منتشر شده‌اند.
مکسی در این اعلامیه همچنین به کاربران این اطمینان را داد که تغییری در نحوه فعالیت و سیاست‌های آن انجام نشده است. این اعلامیه با تجربه بسیاری از کاربران ایرانی در این صرافی نیز همخوانی دارد و به نظر می‌رسد که علاوه بر الزامی نبودن روند احراز هویت، اکثر حساب‌های معامله‌گران ایرانی نیز مسدود نشده است. با وجود این، اخبار مسدودسازی برخی حساب‌های کاربری در صرافی مکسی کاملا بی‌پایه و اساس نبوده‌اند و برخی تصاویر و داده‌های منتشرشده توسط کاربران ایرانی نشان می‌دهند که این صرافی به بهانه خطر فیشینگ دارایی‌های برخی کاربران را فریز کرده و از آنها خواسته است تا احراز هویت خود را کامل کنند.
این روند، شباهت‌هایی با اتفاقات پیرامون صرافی کوکوین دارد. کوکوین نیز قبل از مکسی یکی از پلتفرم‌های معاملات ارزهای دیجیتال برای سرمایه‌گذاران ایرانی به شمار می‌رفت، با این حال مدت کوتاهی پس از انتشار اخباری مبنی بر مسدودسازی حساب‌های احراز هویت‌نشده، کوکوین نیز روند احراز هویت خود را الزامی کرد و در نتیجه کاربران ایرانی مجبور به تخلیه حساب و خروج از این صرافی شدند. درحالی‌که مکسی نیز امروزه این شایعات را تکذیب کرده، اما قابل پیش‌بینی است که دیر یا زود این صرافی نیز مجبور به اعمال روند احراز هویت برای تمام کاربران خود می‌شود.
مسیری که ممکن است هم اکنون نیز شروع شده باشد و در سال۲۰۲۳ سخت‌گیری کشور‌های مختلف از جمله هند، آلمان و ژاپن بر صرافی مکسی افزایش یافته است.در آخرین نمونه، کشور هند به اتهام فعالیت غیرقانونی و نقض مقررات مبارزه با پول‌شویی برای صرافی ارز دیجیتال مکسی اخطاریه صادر کرده است. با افزایش سخت‌گیری و نظارت کشور‌های مختلف جهان، صرافی‌های ارز دیجیتال مجبور به پیروی از قوانین نظارتی می‌شوند. بنابراین مکسی نیز برای اینکه بازار بزرگ کشور‌های جهان مانند هند را از دست ندهد، به زودی مجبور به اعمال روند احراز هویت برای تمام کاربران خود خواهد بود.
مهاجرتی دیگر؟
تا به امروز اجباری شدن روند احراز هویت در صرافی‌های خارجی به از بین رفتن سرمایه کاربران منجر نشده است. حتی صرافی بایننس نیز به کاربران ایرانی خود این مهلت و فرصت را داد تا سرمایه خود را بدون مشکل خارج کنند. بنابراین در صورت اجباری شدن روند احراز هویت در مکسی، این صرافی از قبل اطلاع‌رسانی خواهد کرد و به کاربران این فرصت را می‌دهد تا دارایی‌های خود را خارج کنند. با این حال همچنان برخی خطرات وجود دارد و ممکن است سرمایه برخی کاربران طی این فرآیند برای مدتی فریز شود که به معنی از دست دادن فرصت‌های سرمایه‌گذاری بازار است.
علاوه بر آن، استرس و نگرانی‌های مداوم معامله‌گران قطعا شرایط ایده‌آلی را برای فعالیت در این بازار پرنوسان ایجاد نمی‌کند. تحریم‌ها و الزامی شدن روند احراز هویت در صرافی‌های مختلف جهان، باعث شده است تا کاربران ایرانی به‌طور مداوم مجبور به انتقال سرمایه خود به پلتفرم‌های معاملاتی دیگر باشند؛ روندی که هزینه‌های خود را نیز برای معامله گران به همراه خواهد داشت. با این حال، این پلتفرم‌ها همچنان در میان سرمایه‌گذاران داخلی محبوبیت قابل توجهی را دارند و برخی از معامله‌گران ایرانی چالش‌های سرمایه‌گذاری در این صرافی‌ها را به فعالیت بی‌دردسر در صرافی‌های داخلی ترجیح می‌دهند.
بزرگ‌ترین مزیت صرافی‌های خارجی و مطرح جهانی در این است که توکن‌ها و ارزهای دیجیتال جدید بازار را با سرعت بسیار بیشتری لیست می‌کنند. بنابراین معامله‌گران حرفه‌ای بازار می‌توانند در زمانی که به تازگی روند صعودی شروع شده است در ارزهای جدید سرمایه‌گذاری داشته باشند؛ درحالی‌که صرافی‌های داخلی معمولا تنها پس از معروفیت و افزایش قابل توجه حجم معاملات یک ارز آن را در بازار خود لیست می‌کنند. صرافی‌های بین‌المللی همچنین ابزار‌های معاملاتی متنوع و پیشرفته‌تری را در اختیار معامله‌گران قرار می‌دهند که باعث می‌شود تا آزادی عمل بیشتری در زمان ثبت و انجام معاملات ارزهای دیجیتال داشته باشند.
درحالی‌که امروزه برخی صرافی‌های ارز دیجیتال ایرانی نیز این خدمات را ارائه می‌دهند؛ اما برخی محدودیت‌های باعث شده است تا این خدمات به گستردگی صرافی‌های بین‌المللی نباشند. علاوه بر آن، فعالیت در صرافی‌های خارجی این امکان را به معامله‌گران ایرانی می‌دهد تا نگران شرایط نامشخص قانونی ارزهای دیجیتال کشور نباشند. با وجود گذشت چندین سال از زمان آغاز روند قانون‌گذاری ارزهای دیجیتال در کشور، هنوز چارچوب فعالیت مشخصی برای معاملات دارایی‌های بلاک‌چینی ایجاد نشده است و برخی نگرانی‌ها نسبت به اعمال مالیات‌های سنگین بر درآمد به‌دست‌آمده از خرید و فروش ارزهای دیجیتال وجود دارد.
این شرایط، منجر به عدم اطمینان معامله‌گران به بازار داخلی ارزهای دیجیتال شده است و موجی از انتقال سرمایه به پلتفرم‌های خارجی را رقم زده است. اما پلتفرم‌های خارجی نیز خطرات قابل توجهی را برای سرمایه‌گذاران ایرانی دارند و در هر لحظه این احتمال وجود دارد که سرمایه کاربران ایرانی در آنها مسدود شود. بنابراین امید است که با اعلام هرچه زودتر چارچوب قانونی و منصفانه فعالیت در بازار ارزهای دیجیتال کشور، حمایت‌های بهتری از بازار داخلی انجام شود تا صرافی‌های ارز دیجیتال نیز اختیار و توانایی بیشتری برای ارائه خدمات پیشرفته به کاربران داشته باشند.
افزایش نظارت، ایجاد اطمینان برای معامله‌گران و ارائه خدمات پیشرفته معاملات ارزهای دیجیتال در صرافی‌های داخلی می‌تواند از خروج سرمایه بازار به پلتفرم‌های خارجی جلوگیری کند و مقدمه‌ای بر رشد و گسترش بازار ارزهای دیجیتال در ایران باشد؛ شرایطی که فواید خود را در زمینه‌های مختلف برای مردم و دولت به همراه خواهد داشت.
منبع: دنیای اقتصاد
