چرا نوآوری در مدل کسب و کار می تواند کلید دستیابی به نتایج بهتر باشد؟

مترجم عاطفه جولانی (کارشناس ارشد)
مدیر اینفو برگرفته از سایت forbes.com

شیوع کرونا در جهان، به نوعی همه چیز را تحت تاثیر قرار داده است: مسافرت، رشد اقتصادی و سبک زندگی و …

با این حال محدودیت های لازم اعمال شده برای محافظت از سلامت عمومی، افکار خلاق رهبران کسب و کار را محدود نکرده است. در واقع این دوره، زمانی برای نوآوری در مدل کسب و کار و رویکردهای جدید ارزش آفرینی محسوب می شود.

مدیر عامل شرکت مایکروسافت، در ابتدای سال ۲۰۲۰ زمانی که به سرمایه گذاران گفت: «ما در طی دو ماه شاهد تحول دیجیتال دو ساله بوده ایم.» در واقع این شرکت با قاطعیت از طریق ترس جهانی ناشی از ویروس کرونا، حرکت کرد: فقط بین مارس و ژوئن سال ۲۰۲۰، برای توسعه ی امپراتوری رایانش ابری خود، پنج خرید انجام داد.

بنابراین، آیا برخی از زنجیره های تامین می بایست کوتاه تر شوند؟ آیا آموزش موثر می تواند از طریق ویدئو کنفرانس صورت پذیرد؟ آیا مشتریان مسن تر مانند جوان تر ها، از خدمات بانکداری اینترنتی استقبال می کنند؟ به نظر می رسد که کوتاه ترین پاسخ، بله، باشد، و در عین حال پیامدهای طولانی مدت را برای مدل های فعلی کسب و کار به همراه خواهد داشت.

در ادامه چند بینش عملی حاصل از تحقیق در مورد نوآوری در مدل کسب و کار و کارآفرینانی که مزایای آن را مشاهده کرده اند، آورده شده است:

۱- به درستی تعریف خود را از آنچه که «مدل کسب و کار» می نامید، بیان کنید:

به طور خلاصه، یک مدل کسب و کار، در واقع تعریفی است از اینکه یک شرکت چگونه باید کسب و کار خود را پیش ببرد و بنابراین یکی از موضوعات مهم استراتژیک است که شرکت با آن روبرو است.  به عنوان مثال در بوم dot-com، کارآفرینان اینترنتی به دلیل سازگاری خود پاداش می گرفتند، اما بیشتر نوآوری های این افراد مرز تخیل را رد کرده و بسیاری از ایده های نابخردانه ی آن ها هرگز سودآور نبودند و در نهایت منجر به سقوط بستر dot-com شدند.

این سبک از ایده ها و مدل ها، شاید به ظاهر فنون استراتژیک زیادی داشتند، اما در واقع فاقد مدل کسب و کار مناسب بودند! داشتن یک مدل تجاری مناسب، رمز پیروزی یک کسب و کار محسوب می شود زیرا تغییرات اساسی در آن، دارای پیامدهای عملکردی بی نظیری است. بنابراین آخرین مطالعات بر روی ۹۱۷ شرکت خرده فروشی، مشخص شده است که مدل کسب و کار، در واقع ۱/۵  درصد از بازده سرمایه گذاری کل شرکت را تشکیل می دهد.

۲-عملکرد داخلی مدل کسب و کار را بررسی کنید:

در یک تعریف فنی از مدل کسب و کار، آن را به عنوان مرزی برای محدوده فعالیت های شرکت معرفی می کنند که در بخش کانونی تجارت مستقر است، و در عین حال می تواند شامل فعالیت هایی باشد که شرکا، تامین کنندگان و مشتریان، به منظور ایجاد ارزش و به دست آوردن منافع خود انجام می دهند. در این تعریف برخی از ویژگی های اصلی مانند «مرز بندی» و «مشارکت» تعبیه شده است.

برای درک بهتر این تعریف، برای چهار بعد از هر مدل کسب و کار، چهار سوال مرتبط آورده شده است که باید در ابتدای امر از خودتان بپرسید:

۱-۲ چه چیزی؟ در بخش محتوایی.

این مدل شامل چه فعالیت هایی در زمینه کسب و کار من می شود؟

۲-۲ چگونگی؟ در بخش ساختاری.

چگونه این فعالیت ها، توالی فرآیندها و مکانیسم های تبادل بین آن ها، به یکدیگر پیوند می خورد؟

۳-۲ چه کسی؟ در بخش مدیریت.

چه کسی این فعالیت ها را انجام می دهد؟ در واقع کدام فعالیت ها باید توسط شرکت من انجام شود و در مقابل کدام عملکرد بر عهده ی شرکا، تامین کنندگان یا مشتریان ما می باشد؟

۴-۲ چرا؟ در بخش ارزش آفرینی.

چرا مدل کسب و کار من ارزش آفرینی می کند و چرا باعث افزایش اعتبار می شود؟

این چهار بعد، اغلب وابستگی زیادی به یکدیگر دارند و ایجاد تغییر ابتکاری در بخش هایی از آن ها، در واقع همان زمانی است که باعث ایجاد جذابیت و هیجان در مدل می شود.

۳- به دنبال نوآوری اثربخش باشید

درک این نکته مهم است که نوآوری ارزشمند در مدل کسب و کار، به معنای صرف زمان و هزینه برای کارآمدتر کارکردن یا ارائه محصولات یا خدمات جدید و پر زرق و برق نیست. برای به دست آوردن نوآوری در مدل کسب و کار، بر چگونگی آن تمرکز کنید:

۱-۳ کمک به تکامل اشکال دیگر نوآوری با هدف ایجاد هم افزایی.

شرکت اپل در این مسئله بسیار مشهور است، زیرا مشتریانی که فریب آخرین ابداعات آیفون را خورده اند، به دلیل فروشگان برنامه  App Store یا سیتم iTunes که هر دو از نوآوری های مهم در مدل کسب و کار هستند، به شرکت وفادار خواهند ماند.

۲-۳ در برابر تقلید، محافظت شده است:

هنگامی که خدمات یا نوآوری های محصول در یک مدل تجاری جدید قرار بگیرند، رقابت با کپی کنندگان سخت تر خواهد شد.

۳-۳- تحول صنعت: با ایجاد بازارهای کاملا جدید و یا کشف فرصت های تازه در بازارهای موجود.

نوآوری در مدل کسب و کار یک فرآیند پیچیده است و اغلب دچار کج فهمی شده و یا نادیده گرفته می شود. ولی اگر به درستی صورت بگیرد، یک روش موثر برای ارتقای شرکت شما و رسیدن به نتایج برتر است.