چرا کسب‌وکارها در دوران کرونا آسیب دیدند؟ (بخش دوم)

کسب و کارها به امید پساکرونا نمانند

 یک کارشناس حوزه تجارت الکترونیک گفت: برخی از کسب‌وکارها منتظر دوران پساکرونا هستند تا از تغییر فضا استفاده کرده و مجددا بهره‌برداری کنند اما در حال حاضر نمی‌خواهند از فضای موجود بهره‌برداری نمایند.

به گزارش اقتصاد الکترونیکی؛ حسین اکبری در گفت‌وگو با ایسنا، در خصوص راه‌های بهبود وضعیت مشاغل و اصناف آسیب‌دیده در دوران شیوع کرونا، اظهار کرد: این موضوع می‌تواند یک فرصت و یا تهدید برای کسب‌وکارها تلقی شود که حل این معضلات بستگی به کسب‌وکارها دارد. میزان تاب‌آوری کسب‌وکارها با یکدیگر متفاوت است، معمولا کسب‌وکارهای سنتی که از پرداخت اجاره معاف هستند، در بحران‌های اقتصادی مانند شرایط کنونی تاب‌آوری بیشتری دارند اما با توجه به محدودیت‌هایی که در دسترسی‌ها ایجاد شده، برخی از کسب‌وکارها به خصوص بخش سنتی از این فضا استفاده نمی‌کنند.

وی افزود: مردم ما معمولا اهل رفاه و راحت‌طلب بوده و به جای استفاده از موقعیت پیش آمده، منتظر تعطیلی دولت هستند تا استراحت کنند. برخی از کسب‌وکارها منتظر دوران پساکرونا هستند تا از تغییر فضا استفاده کرده و مجددا بهره‌برداری کنند اما در حال حاضر نمی‌خواهند از فضای موجود بهره‌برداری نمایند.

کسب‌وکارها باید خود را به مردم نزدیک کنند

این کارشناس حوزه تجارت الکترونیک با اشاره به لزوم استفاده از ظرفیت فضای مجازی و افزایش تاب‌آوری مالی تصریح کرد: در حال حاضر دسترسی‌ها محدود شده و مشتری نمی‌تواند به صورت حضوری خریداری کند. در یک دوره زمانی مردم به فروشگاه‌ها و مغازه‌ها مراجعه کرده و خرید خود را حضوری انجام می‌دادند. کسب‌وکارها باید در این موقعیت خود را به مردم نزدیک کنند. همچنین با توجه به شرایط موجود کرونایی، مسیر یادگیری مردم برای نحوه استفاده از فضای مجازی بیشتر فراهم شده است.

اکبری ادامه داد: استفاده از ابزارهای الکترونیکی و فضای مجازی در یک زمانی برای مردم سخت و دشوار بود و آن را نفی می‌کردند. به عنوان مثال افراد زیادی در ابتدای آغاز به کار تاکسی‌های اینترنتی به آن‌ها اعتمادی نداشتند و تاکید داشتند برای امنیت بیشتر باید از تاکسی‌های تلفنی استفاده کنند اما به مرور زمان متوجه امنیت و هزینه پایین تاکسی‌های اینترنتی شده و به آرامی آن را جایگزین تاکسی‌های تلفنی کردند. این امر نیز باعث شد ترس مردم نسبت به ابزارهای الکترونیکی به آرامی از بین برود.

وی خاطرنشان کرد: با این وجود کسب‌وکارها باید از شرایط موجود استفاده کرده و روش فروش خود را تغییر دهند. روش‌های فروش در فضای مجازی به چند دسته تقسیم می‌شود که می‌توانند از ظرفیت‌های فضای مجازی مانند شبکه‌های اجتماعی، فروش تلفنی و راه‌اندازی وب‌سایت برای کسب ‌و کار استفاده کنند. در حال حاضر فروشندگان با استفاده از متخصصان می‌توانند با کمترین هزینه ممکن، فروشگاه اینترنتی خود را راه‌اندازی کرده و یا از شبکه‌های اجتماعی استفاده کنند.

مزایای استفاده از ظرفیت فضای مجازی برای کسب‌وکارها چیست؟

این کارشناس حوزه تجارت الکترونیک اضافه کرد: استفاده از ظرفیت فضای مجازی برای کسب ‌و کارها کاهش هزینه‌هایی مانند رهن و اجاره را در بردارد. در ایران بهترین مکان‌هایی که در سطح شهر وجود دارد، مربوط به کسب‌وکارها و فروشگاه‌ها است. کسب‌وکارها فروشگاه‌هایی دارند که بابت مکان آن اجاره‌های سنگینی پرداخت می‌کنند. وقتی یک کسب‌وکار را به فروشگاه مجازی تبدیل کنیم، هزینه‌های اجاره و انبارداری آن کاهش پیدا می‌کند. در این روش، فضای فیزیکی کسب ‌و کارها حذف نمی‌شود، بلکه ویترین فروشگاه‌ها در چارچوب فضای مجازی به نمایش گذاشته می‌شود.

اکبری با اشاره ویژگی‌های ظرفیت مجازی کسب‌وکارها عنوان کرد: در کسب‌وکار مجازی فروش محصولات بدون وجود واسطه انجام می‌شود. کسب‌وکارها وقتی در فضای مجازی قرار دارند، بدون ایجاد واسطه می‌توانند نسبت به فروش کالای خود اقدام کنند.

محدودیت مرزهای جغرافیایی در کسب‌وکار مجازی از بین می‌رود

وی افزود: گسترش عرصه کاری از دیگر ویژگی‌های کسب‌وکارهای مجازی است. کسب‌وکارها در یک فضای فیزیکی مشتری‌های محدودی دارند. وقتی یک کسب‌وکار به فضای مجازی منتقل می‌شود، مرزهای جغرافیایی آن هم از بین می‌رود. به عنوان مثال فروشنده‌ای در مشهد می‌تواند به راحتی محصولش را در سایر شهرها هم به فروش برساند، دایره مشتریان خود را بزرگ‌تر کرده و صرفا به مشتریان محله و محلی خود اکتفا نکند.

این کارشناس حوزه تجارت الکترونیک بیان کرد: با استفاده از ظرفیت فضای مجازی می‌توان ویترین مغازه و یا فروشگاه را گسترش داد. فروشگاه‌ها به دلیل کوچک بودن فضای کسب‌وکار خود نمی‌توانند تنوع بالایی در ارائه محصولات داشته باشند و تنها تعداد محدودی از محصولات خود را در ویترین فروشگاه به نمایش می‌گذارند اما وقتی کسب‌وکار خود را به فضای مجازی منتقل می‌کنند، عرصه نمایش محصولاتشان دیگر محدودیتی ندارد.

وی اضافه کرد: همچنین تنوع فروش از دیگر ویژگی‌های کسب‌وکارهای مجازی است. برخی از فروشگاه‌ها به دلیل فضای کوچکی که در اختیار دارند، نمی‌توانند از فروش انواع کالا بهره ببرند و مجبور هستند به ارائه یک کالای خاص اکتفا کنند.

اکبری گفت: عدم محدودیت زمانی از دیگر ویژگی‌های کسب‌وکارهای مجازی است. در حال حاضر کسب‌وکارها نمی‌توانند از ساعت ۲۱ شب به بعد سرویس‌دهی داشته باشند اما وقتی در فضای مجازی فعالیت دارند می‌توانند به صورت ۲۴ ساعته محصولات خود را ارائه و نمایش داده و به فروش برسانند.

وی خاطرنشان کرد: در کسب‌وکار مجازی زمان کافی برای ارائه محصول برای خریدار وجود دارد. به عنوان مثال خریدار کالایی تقاضا می‌دهد که در آن واحد در فروشگاه وجود ندارد و باید از انبار ارسال شود. ارسال کالای مورد نیاز خریدار از انبار زمان‌بر بوده و ممکن است خریدار را از خرید خود منصرف کند اما با وجود کسب‌وکار مجازی، زمانی که خریدار خرید خود را به صورت مجازی انجام می‌دهد، فرصت کافی برای ارائه محصول و ارسال آن برای مشتری وجود دارد.

ظرفیت فروش مجازی چانه زدن و درخواست تخفیف مشتریان را حذف می‌کند

این کارشناس حوزه تجارت الکترونیک بیان کرد: یکی دیگر از ویژگی‌های کسب‌وکارهای مجازی پرداخت آنلاین است. یکی از عادت ایرانی‌ها در زمان خرید تخفیف از فروشنده بوده و فروشنده هم مجبور است از ترفندهای مختلف استفاده کند تا با استفاده از تخفیف، مشتری خود را حفظ نماید اما کسب‌وکار مجازی این اجازه و درخواست تخفیف را از سوی مشتری فراهم نمی‌کند. در کسب‌وکار مجازی، مشتری باید مبلغ را به صورت آنلاین و یا درب منزل به پیک پرداخت کند.

کسب‌وکارهای مجازی ایمن‌تر هستند

اکبری عنوان کرد: یکی از نکاتی که معمولا در کسب‌وکارها به چشم نمی‌آید و هزینه‌های زیادی برای فروشندگان دارد، سرقت کالا است. افرادی هستند که در مراجعه به فروشگاه، کالایی را انتخاب کرده و بدون پرداخت هزینه از فروشگاه خارج می‌شوند. فروشگاه در این مواقع مجبور به پرداخت هزینه‌های اضافی مانند نصب دوربین است که در صورت راه‌اندازی کسب‌وکار مجازی از پرداخت چنین هزینه‌هایی معاف خواهد شد.

کسب و کارهای مجازی در دوران پسا کرونا چگونه شرایط خود را پایدار نگه دارند؟

وی تصریح کرد: ممکن است در دوران پساکرونا، کسب‌وکارهای مجازی افت کرده و رکودی مقطعی داشته باشند اما این کسب‌وکارها برای خریداران نیز دارای ویژگی‌های منحصر به فردی هستند. خریداران با چند کلیک می‌توانند نسبت به خرید کالای مورد نیاز خود از خانه و یا محل کار خود اقدام کرده و در وقت صرفه‌جویی کنند.

این کارشناس حوزه تجارت الکترونیک ادامه داد: همچنین افراد با استفاده از خریدهای مجازی می‌توانند از سردرگمی و معضلات ترافیکی و مشکلات جای پارک خودرو در هنگام خریدهای حضوری در امان بمانند. در کل افرادی که وارد این سیستم شده و خرید می‌کنند، باید از خرید خود رضایت داشته باشند. افراد باید در خرید خود منفعت مالی داشته و احساس راحتی کنند. این موارد اتفاقاتی است که کسب‌وکارها زمان دارند تا چند ماه آینده مشتریان خود را جذب کرده و آن‌ها را به مشتریان وفادار خود تبدیل کنند. تنوع محصولات، مقایسه کالاها با یکدیگر و جست‌وجوی ساده برای پیدا کردن محصول مورد نظر از ویژگی‌هایی است که باعث می‌شود افراد در فضای مجازی ماندگار شوند.

اکبری در پاسخ به این سوال که برای راه‌اندازی کسب‌وکار مجازی چه میزان باید هزینه کرد، گفت: فروشندگان می‌توانند حداقل از یک صفحه اینستاگرامی آغاز به کار کنند. اگر با استقبال روبه‌رو شوند، پس از مدتی دیگر نمی‌توانند پاسخگوی نیاز مردم باشند و باید آن را به یک فروشگاهی اینترنتی تبدیل کنند. فروشندگان باید در کسب‌وکارهای مجازی بدانند چه استراتژی و یا چه روش بازاریابی را در پیش بگیرند که در مباحث آتی به آن اشاره خواهد شد.

بخش اول این مقاله؛ چرا کسب‌وکارها در دوران کرونا آسیب دیدند؟ بی‌توجهی کسب‌وکارهای ایرانی به ارزش‌ مشتری‌های وفادار