کاربرد بلاک‌چین در صنعت بیمه

استفاده از فناوری بلاک‌چین شکل‌دهندۀ فرصت‌های شغلی جدید در بخش بیمه خواهد بود و علاوه‌بر رفع مشکلات حاضر قادر است این صنعت را تا حد چشم‌گیری مدرن سازد.

بازار صنعت بیمه بسیار وسیع است؛ تنها در سال ۲۰۱۷ حجم حق بیمه‌های پرداخت‌شده در ایالات متحده به ۱.۲ تریلیون دلار رسید. با وجود این حجم از جریان مالی این صنعت با مشکلات بزرگی دست و پنجه نرم می‌کند که به از بین رفتن سالانه بیش از ۸۰ میلیارد دلار از سرمایۀ شرکت‌های بیمه منجر می‌شود. بخش اعظم این مشکلات را کلاهبرداری، کیفیت پایین داده‌ها و یا ناکارآمدی فرآیند کسب‌وکار شکل داده‌اند.

بیشتر بخوانیم: فرصت‌های تجاری جدید با ترکیب بلاک‌چین و هوش‌مصنوعی

• با اتخاذ راهکارهای بلاک‌چین صنعت بیمه به‌شکل غیرمتمرکز، شفاف و امن اداره شده و زمان لازم برای پردازش درخواست‌ها و هزینۀ تعاملات کاری و تراکنش‌ها کاهش خواهد یافت.
• تعداد افراد ثالث و واسطه کاهش یافته و شفافیت پلتفرم‌های عمومی فرآیند کاری را شتاب‌ می‌دهد، در هزینه‌ها صرفه‌جویی کرده و کارآمدی صنعت بیمه را بهبود می‌بخشد.
• روند کاری و پرداخت‌ حق بیمه با ورود قراردادهای هوشمند به اتوماسیون مجهز شده، ریسک کلاهبرداری و حجم داده‌های بی‌کیفیت (خطاهای ثبت، بی‌دقتی‌های غیرعمدی) را از بین برده و سطح کیفی خدمات به مشتریان را ارتقا خواهد بخشید.
• مدل‌های نوینی از بیمه به بازار معرفی خواهند شد، مانند: پارامتریک یا شاخص، همتا-به-همتا (P2P) و بیمۀ خُرد (microinsurance) که افراد و خانوارهای کم درآمد و فاقد پس‌انداز را پوشش می‌دهد.
• سهولت دسترسی به خدمات بیمه افزایش می‌یابد.

مقالۀ حاضر به معرفی هفت مورد از مفیدترین کاربردهای استفاده از فناوری بلاکچین در صنعت بیمه پرداخته و علاوه‌بر شرح مشکلات موجود، راهکار مناسب را مطرح و برخی از شرکت‌های فعال در خصوص آن را معرفی خواهد کرد.

۱- پیشگیری از کلاهبرداری

در نظرسنجی شرکت Coalition Against Insurance Fraud مشخص شد که ۹۵ درصد از موسسات بیمه برای مبارزه با کلاهبرداری از فناوری‌های مختلف استفاده می‌کنند که به از دست رفتن بیش از ۸۰ میلیارد دلار از درآمد سالانۀ آن‌ها منجر می‌شود. کلاهبرداری تنها موسسات بیمه را هدف قرار نداده بلکه افزایش حق بیمه سالانه ۴۰۰ تا ۷۰۰ دلار از درآمد خانوارهای تحت مطالعه را کاهش داده است.

بخش اصلی کلاهبرداری‌ و تقلب‌های این حوزه به دلیل پیچیدگی بیش‌ازحد تبادل اطلاعات بین شرکت‌کنندگان متعدد به‌وجود آمده است؛ هر یک از طرفین از پایگاه‌دادۀ بومی خود بهره برده و حاضر نیست تا اطلاعات موجود را با سایرین به اشتراک بگذارد. بنابراین با انتقال سوابق بیمه از موسسه‌ای به موسسۀ دیگر حجم بسیار اندکی از داده‌های ضروری با شرکت بعدی به اشتراک گذاشته می‌شود. در چنین شرایطی افراد سودجو با طرح ادعاهای دروغین سعی در دریافت چندبارۀ حق بیمه خواهند کرد.

تقلب و کلاهبرداری از نوع فوق را می‌توان با بهره‌گیری از یک مخزن دادۀ متمرکز جامع رفع کرد. این مخزن با الگوریتم‌های ویژه‌ای قادر به شناسایی افراد خاطی، مطالبات تکراری، ناپایداری و تناقض داده‌ها و سایر خطاهاست. حوزه‌های مختلف دیگر مانند کارگزاری‌های املاک هم‌اکنون به استفاده از راهکارهای مشابه روی آورده‌اند.

بیشتر بخوانیم: چگونه بلاک‌چین برنامه‌های فین‌تک را متحول می‌کند؟

نخستین موارد استفاده:

• Everledger: این پلتفرم دارای یک دفترکل توزیع‌شده است که در آن اطلاعات مربوط به تاریخچۀ تراکنش‌ها برای هر یک از سنگ‌های قیمتی، سازندۀ آن، واسطین فروش و خریدار نهایی ثبت خواهد شد. Everledger همچنین امکان بررسی اطلاعات فعلی و گذشتۀ مطالبات بیمه را به کاربران خواهد داد تا از هرگونه تقلب پیشگیری و اقدام دفاعی لازم برای آن اتخاذ شود.
• OpenIDL (Оpen Insurance Data Link): این بلاک‌چین که توسط شرکت IBM توسعه یافته مجموعه‌ای بهینه و امن از داده‌های آماری را ارائه می‌دهد. اطلاعات این بلاک‌چین قابلیت به‌اشتراک‌گذاری را داشته و محیطی مطلوب برای ذخیره‌سازی داده‌های بیمه (خط مشی‌ها، هزینه‌ها و پرداخت‌ها) فراهم کرده است. گفتنی‌ست انجمن خدمات بیمه آمریکا (AAIS)، به‌عنوان یک نهاد معتبر مشاور و آماری، به داده‌های OpenIDL دسترسی خواهد داشت.

۲- مدیریت مطالبات و حق بیمه

اشتباهات و ناکارآمدی‌های موجود در پردازش درخواست‌ها و مطالبات بیماران در بخش بیمۀ سلامت و خدمات درمان، هزینه‌های کلان و غیرضروری فراوانی درپی خواهد داشت. این افزایش هزینه‌ها نهایتا در قیمت حق بیمه و هزینۀ خدمات پزشکی منعکس خواهد شد.

گزارشی که Change Healthcare در سال ۲۰۱۷ ارایه داد حاکی از عدم پذیرش ۹ درصدی مطالبات بیمه بود که با درخواست تجدیدنظر همراه شد. ثبت اداری و پاسخ‌گویی به هر یک از این درخواست‌ها مستلزم پرداخت ۱۱۸ دلار بود که مجموعا ۸.۶ میلیارد دلار هزینه در بر داشت. شرکت‌های بیمه برای جبران هزینه‌های وارده اقدام به افزایش مبلغ حق بیمه کردند.

راهکارهای بلاک‌چینی می‌تواند به‌طور خودکار یک نسخۀ واحد از اسناد مطالبۀ بیمه را تهیه و آن‌ها را مدیریت کند. این روش به مدیریت موثر ارتباط افراد و بیمه‌گر منتهی شده و شفافیت، سرعت و کیفیت خدمت‌رسانی را افزایش می‌دهد.

نخستین مورد استفاده:

• Insurwave: این پلتفرم با کمک قراردادهای هوشمند به تمام اسناد مربوط به تعمیر و نگهداری ناوگان دریایی و محمولۀ آن‌ها بیمه و نظم می‌دهد. Insurwave از سوی Guardtime و با همکاری موسسات EY، AP Moller-Maersk و مایکروسافت توسعه یافته و توانسته است حمایت پیشگامان صنعت بیمۀ جهان همچون XL Catlin، Willis Towers Watson، ACORD و MS Amlin را به خود جذب کند.

بیشتر بخوانیم: حقایق ابتدایی در مورد بلاک‌چین و ارزهای دیجیتال که سرمایه‌گذاران باید بدانند

۳- احراز هویت مشتریان

کارگزاران، بیمه‌گران، بانک‌ها و سایر حاضرین در چرخۀ بیمه ملزم به تبعیت از پیش‌نیازهای «مشتری‌ات را بشناس (KYC)» هستند. مشتری‌ات را بشناس نوعی فرآیند احراز هویت کاربران است که مجموعه‌ای از داده‌های شخصی کاربران شامل دارایی‌ها، وضعیت سلامت و جایگاه اجتماعی است که به‌دست آوردن آن به زمان، هزینه و نیروی انسانی فراوان نیاز دارد.

فرآیند مشتری‌ات را بشناس در صنعت بیمه باید از شاخص‌های جهانی مبارزه با پول‌شویی که از سوی FATF، صندوق بین‌المللی پول (IMF) و قوانین حاکم بر هر کشور تدوین شده است، پیروی کند. تکمیل این فرآیند در صنعت بیمه معمولاً در سه مرحله رخ می‌دهد:

• برنامۀ شناسایی مشتری (CIP): کاربران برای تکمیل CIP ملزم به ارائۀ نام و نام خانوادگی، تاریخ تولد، آدرس سکونت و شمارۀ ملی هستند. این فرآیند از کاربران تصویر چند مدرک هویتی مانند پاسپورت، گواهینامه و یکی از قبض‌های برق یا گاز را می‌خواهد.
• ارزیابی دقیق مشتریان (CDD): این روش با حسابرسی دقیق مشتری اهداف و سوابق وی را تایید کرده و احتمال ریسک پول‌شویی را ارزیابی می‌کند. نتیجۀ ارزیابی ریسک در سه مرحلۀ Simplified ،Basic و Enhanced اعلام خواهد شد.
• نظارت بر کاربران فعلی: این برنامه به‌طور پیوسته داده‌ها، وضعیت کاربران و پیروی آن‌ها از قوانین موجود در قرارداد بیمه را رهگیری و نظارت می‌کند.

هنگامی که کاربری قوانین را نقض کرده، به وظایف خود عمل نکند و یا فعالیت‌های مشکوک انجام دهد، علاوه‌بر بررسی‌های متداول مشمول اجرای گزارش فعالیت مشکوک (SAR) نیز خواهد شد.

بیشتر بخوانیم: پیشرفت‌های بلاک چین به نوآوری‌های بیشتر در CBDCها منجر می‌شود

بیمه‌گران می‌توانند از شبکه‌های فعلی بلاک‌چین یا ساخت یک بلاک‌چین بومی و انحصاری برای اجرا و تکمیل فرآیند KYC استفاده کنند و تمامی اسناد را به روش رمزنگاری‌شده بر دفتر ثبت توزیع‌شده ذخیره کنند. این اسناد تنها به وسیلۀ کلید‌های رمزنگاری‌شدۀ نزد کاربران مجاز در دسترس خواهند بود. کاربران با استفاده از این کلیدها برای بازۀ زمانی کوتاه و تنها با هدف تایید، به اسناد مذکور دسترسی خواهند داشت.

درنتیجه کاربران کنترل کاملی بر داده‌های خود خواهند داشت؛ این ویژگی از اهمیت ویژه‌ای در پیروی از قوانین حریم شخصی برخوردار است. مهاجرت به فناوری بلاک‌چین همچنین هزینه و زمان لازم برای تکمیل فرآیند احراز هویت مشتریان را به‌شدت کاهش می‌دهد.

نخستین موارد استفاده:

• پلتفرم آزمایشی PwC و Z/Yen فرآیند احراز هویت مشتریان را تسریع می‌کند. این پلتفرم اسناد کاربران و گواهی تایید مقام صادرکنندۀ آن‌ها را ثبت می‌کند و به مشتریان امکان این را می‌دهد تا کنترل کاملی بر داده‌های شخصی خود داشته باشند.
• پلتفرم «IBM Blockchain Trusted Identity» هویت مشتریان را براساس شاخص‌های بنیاد هویت غیرمتمرکز (DIF) و کنسرسیوم وب جهان‌گستر (W3C) می‌سنجد.

بیشتر بخوانیم: ترکیب هوش مصنوعی و بلاک‌چین در امور مالی و سرمایه‌گذاری

۴- بیم اتکایی یا مجدد

بیمۀ اتکایی، شرکتی است که شرکت‌های بیمهٔ دیگر را که خود از ضررهای احتمالی مصون نیستند، بیمه می‌کند. طبق قوانین اکثر کشورها، شرکت‌های «بیمه مستقیم» مجبور به عقد قراردادهای بیمه اتکایی هستند تا منافع مشتریان محفوظ بماند. بیمۀ اتکایی با انتقال بخشی از ریسک‌ها به افراد فعال در حوزۀ بیمۀ مجدد از میزان ضررهای وارده بر بیمه‌کنندگان می‌کاهد. در نتیجه بیمه‌گران امکان وضع بیمه‌نامه‌هایی با محدودیت بیشتر را یافته و درصورت وقوع بلایای طبیعی همچون آتش‌سوزی جنگل‌ها، گردباد، سونامی، زمین‌ لرزه و بحران‌های مالی می‌توانند از شدت خسارات در امان باشند.

طبق شرایط فعلی انتقال بیمۀ اتکایی به‌صورت دستی و طی قراردادی یکباره پردازش می‌شود. با توجه به آنکه هر یک از این نوع قراردادها تنها بخشی از ریسک‌ها یا رویداد خاصی را پوشش می‌دهند، لذا مشکلات متعددی در بر خواهند داشت. هنگام یک رویداد، ممکن است تصمیم‌گیری برای تدوین قرارداد مربوطه تا سه ماه به‌طول انجامد. بیمه‌کنندگان معمولا قراردادهای بیمۀ اتکایی را با چندین شرکت عقد می‌کنند؛ به همین خاطر حق بیمۀ مشتریان گاهی بین ۵ تا ۱۰ درصد بیشتر خواهد شد.

نتایج مطالعات شرکت مشاورۀ PricewaterhouseCoopers حاکی از آن است که اتخاذ راهکارهای بلاک‌چین قادر به کاهش ۱۵ تا ۲۵ درصد از هزینه‌های جانبی صنعت بیمه شده که در مجموع ۵ تا ۱۰ میلیارد دلار صرفه‌جویی به همراه دارد. اصلی‌ترین راه دستیابی به این نتیجه استفاده از دفاتر کل توزیع‌شده است که امکان انتقال امن و سریع اطلاعات بیمه‌نامه را به شرکت‌ها خواهد داد.

بیشتر بخوانیم: نجات درآمد دیجیتال: چگونه تشخیص دهید، احیا کنید و به اوج برسید .

نخستین موارد استفاده:

• iXLedger (ICO InsureX سابق): این راهکار توسط گروه فناوری iX و با هدف تعامل موثر و انتقال داده بین بیمه‌گران و شبکه‌های بیمۀ اتکایی توسعه یافته است.
• کنسرسیوم B3i Services AG: این راهکار به ۱۶ شرکت بیمه تعلق داشته و استانداردها، پروتکل‌ها و زیرساخت‌های لازم برای سهولت انتقال ریسک‌ها در فرآیند بیمۀ اتکایی را فراهم می‌سازد.

۵- بیمۀ خُرد (Microinsurance)

بیمۀ خُرد یا Microinsurance روشی برای حفاظت از افراد کم درآمد (حداکثر درآمد روزانۀ ۴ دلاری) در برابر ریسک‌های موجود در پرداخت حق‌بیمۀ عادی است. چالش اصلی بیمۀ خُرد عدم دسترسی افراد نیازمند به آن است؛ زیرا بیمه‌گران معتبر و قابل‌اعتماد عموما در اروپا، آمریکای شمالی و آسیا قرار دارند، درحالی‌که افراد نیازمند به بیمۀ خُرد عمدتا در بخش‌های محروم قارۀ آفریقا و آمریکای لاتین واقع شده‌اند.

راهکارهای بلاک‌چین قادر است در تجمیع ارائه‌کنندگان خدمات بیمه و افراد واجد شرایط یاری رسانده و فرصت‌های لازم را برای حضور مستقیم آن‌ها در تراکنش‌های بیمه فراهم سازد. استفاده از این قبیل پلتفرم‌ها علاوه‌بر تسهیل تدوین و اجرای قراردادهای ساده، شفاف و همتا-به-همتا، فرآیند پیچیدۀ اداری را نیز از بین خواهد برد.

نخستین موارد استفاده:

• PAL Network: این استارت‌آپ سنگاپوری به منظور حفاظت از ساکنین مناطق نیازمند راه‌اندازی شده و در تلاش است تا فاصلۀ بین مشتریان و ارائه‌دهندگان بیمه را از میان بردارد. نسخۀ ویندوز و اندروید PAL Wallet را می‌توان به ترتیب از Github و Play Store دانلود کرد.
• VouchForMe (InsurePal سابق): این پلتفرم بیمۀ اجتماعی در صورت وجود ضامن به مشتریان شرکت‌های بیمه تخفیف می‌دهد. بستر فوق ترکیبی از شیوۀ سنتی بیمه و شبکۀ همتا-به-همتاست که توسط اثبات پایداری مالی پشتیبانی می‌شود.
• SafeShare: راهکار فوق به کمک یک اقتصاد مصرف مشترک سعی دارد تا رابطۀ بین طرفین قراردادهای بیمه را رسمی کند. با استفاده از این راهکار تراکنش‌های استیجاری و املاک و مستغلات به‌طور کامل بیمه خواهند شد.

بیشتر بخوانیم: چهار مهارت مورد نیاز برای توسعه ذهنیت دیجیتال

۶- بیم همتا-به-همتا (P2P)

در بیمۀ همتا-به-همتا افراد به عضویت گروه‌هایی در می‌آیند تا به‌جای دادن پول به شرکت‌های بیمه، آن را مستقیم دراختیار یکدیگر قرار دهند. در این روش یک صندوق کمک‌هزینۀ اشتراکی ایجاد شده و حق بیمه‌ها از محل آن پرداخت می‌شود. بیمۀ همتا-به-همتای سنتی از تراکنش‌های غیرتجاری پشتیبانی می‌کرد که در سال ۲۰۱۵ ارزش بازاری بالغ بر ۶۴ میلیارد دلار داشت. پیش‌بینی می‌شود که ارزش این بازار در سال ۲۰۲۵ تقریبا ۱ تریلیون دلار باشد.

با این وجود بیمۀ همتا-به-همتا از مشکلاتی رنج می‌برد:

• فقدان استانداردهای لازم؛ جوامع کاربری بی‌توجه به معیار خاصی به وضع قوانین و شرایط تعاملات خویش می‌پردازند.
• فقدان شفافیت و صداقت؛ در صورت بروز مشکلات به سختی می‌توان قراردادهای بیمۀ همتا-به-همتا را اجرا کرد.
• معاملات و گروه‌های بومی؛ این نوع جوامع معمولا بین افرادی شکل می‌گیرد که یکدیگر را به‌خوبی می‌شناسند یا باهم تعاملات تجاری دارند. استفاده از بیمۀ همتا-به-همتا در فواصل مکانی دور ریسک‌هایی به همراه دارد.
• فرآیند پیچیده و زمان‌بر؛ طرفین این نوع بیمه معمولا زمان زیادی را صرف تدوین قراردادهای پیچیده‌ می‌کنند. این قراردادها با هدف کاهش ریسک‌های احتمالی، بررسی تعداد دفعات وقوع یک رویداد و هدفمندی پرداخت‌ها توسعه می‌یابند.
• احتمال سرقت از دارایی‌های صندوق اشتراکی اعضا

برای رفع مشکلات موجود می‌توان پلتفرمی طراحی کرد که بیمه‌های همتا-به-همتا را به شکلی استاندارد و خودکار اداره کند. تمام افراد مشارکت‌کننده با افتتاح حسابی جدید در پلتفرم بلاک‌چینی فوق حق بیمۀ خویش را به آن واریز می‌کنند. این سپرده‌گذاری‌ها در نهایت یک صندوق کمک‌هزینه امانی را ایجاد کرده که تنها با قراردادهای هوشمند می‌توان به دارایی‌های آن دسترسی داشت. هرگونه پرداخت و تراکنش پس از تایید یکی از شرکت‌کنندگان ممکن بوده و چنانچه در بازۀ تعریف‌شده از آن استفاده‌ای نشود، حق بیمه به‌طور خودکار به حساب مالکین اولیه باز خواهد گشت.

بیشتر بخوانیم: ۵ روش برای ترکیب بازاریابی سنتی و دیجیتال

نخستین موارد استفاده:

• Teambrella: اعضای این پلتفرم پس از اعلام نتیجۀ رای‌گیری بر فرآیند ارتقای کاربران، تعیین سطح ریسک و میزان مشارکت آنان، تایید وقایع و تراکنش‌های پرداختی تصمیم خواهند گرفت.
• Lemonade: این پروژه که موفق به کسب مقام نخست بین ۲۷۰ شرکت از نظر کارآیی شد، با ادغام فناوری دفترکل توزیع‌شده و هوش مصنوعی (AI) در تلاش است تا بیمۀ همتا-به-همتا را به مستاجران و صاحب‌خانه‌ها ارائه کند.
• Friendsurance: در این پلتفرم بیمه‌های همتا-به-همتای خودرو، مسکن، حقوقی و خصوصی ارائه می‌شود. Friendsurance در صورت عدم وجود بیمه‌نامۀ معتبر برای اعضا، تا ۴۰ درصد برگشت نقدی حق بیمه را تضمین می‌کند.
• insChain: پلتفرم حاضر با بهره‌مندی از فناوری اینترنت اشیا (IoT) تصمیم‌گیری درخصوص وقوع یک رویداد را به‌شکل خودکار انجام می‌د‌هد. همچنین می‌توان از هوش مصنوعی (AI) برای تضمین پرداخت‌ حق بیمه کمک گرفت.

۷- بیمۀ پارامتریک (Parametric)

در بیمۀ پارامتریک یا شاخص میزان حق بیمه پیش از وقوع یک رویداد خاص تعیین می‌شود؛ برای مثال هنگامی که دمای هوا به ۵۰ درجه سانتی‌گراد برسد به کشاورزان ۱۰۰ هزار دلار کمک‌هزینۀ جبران خسارت پرداخت شود، یا هنگامی که مرسولۀ تجاری در موعد زمانی مقرر (مثلا ۳۰ روز) به مقصد نرسد، خریدار حق بیمۀ جامعی (قیمت کالا+جریمه+هزینۀ ارسال) را دریافت کند.

شرطی بودن این نوع بیمه و استفاده از تابع «اگر شاخص به X نزدیک شود، سپس مبلغ Y پرداخت شود» را به‌سادگی می‌توان به کمک قراردادهای هوشمند به شکلی خودکار و دیجیتال اجرا کرد. این تکنیک به تسریع روند پرداختی حق بیمه یاری رسانده و در هزینۀ اداری-مدیریتی شرکت‌ها صرفه‌جویی به همراه خواهد داشت.

نخستین مورد استفاده:

• Etherisc: این پلتفرم مبتنی بر اتریوم، امکان توسعه و اجرای اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز (dApp) را در صنعت بیمه خواهد داد.

بیشتر بخوانیم: ۱۰ شرکت فین‌تک با سریع‌ترین رشد در سال ۲۰۲۳

• کاربرد بلاک‌چین در صنعت بیمه