هنگامی که رهبران اتحادیه اروپا پیش‌نویس قانون ۱۲۵صفحه‌ای را برای قانونمند کردن هوش مصنوعی در آوریل۲۰۲۱ معرفی کردند، آن را به‌عنوان یک مدل جهانی برای مدیریت این فناوری مورد ستایش قرار دادند. قانون گذاران اتحادیه اروپا به مدت سه‌سال از هزاران متخصص درباره هوش مصنوعی نظرخواهی کردند؛ درحالی‌که این موضوع هنوز در کشورهای دیگر مطرح نبود.
«مارگرت وستاگر»، رئیس سیاست دیجیتال این بلوک ۲۷عضوی، اعلام کرد که نتیجه یک سیاست «پایه‌ای» بود که «اثبات آینده» بود. سپس ChatGPT فرا رسید. «آدام ساتریانو» و «سیسیلیا کانگ» در گزارش ۶دسامبر در نیویورک‌تایمز نوشتند، این «چت بات» ترسناک انسان‌مانند که سال گذشته با ایجاد پاسخ‌های خود به درخواست‌ها در فضای مجازی وایرال شده، سیاستگذاران اتحادیه اروپا را کور کرد.
آن نوع هوش مصنوعی که ChatGPT را قدرتمند کرد، در پیش‌نویس آن قانون ذکر نشده بود و کانون اصلی بحث درباره این سیاست نبود. قانون‌گذاران و دستیارانشان با تماس‌ها و پیام‌هایی برای رفع این شکاف، یکدیگر را تشویق کردند؛ زیرا مدیران فناوری هشدار دادند که مقررات بیش از حد تهاجمی می‌تواند اروپا را در وضعیت نامساعد اقتصادی قرار دهد.
حتی در حال حاضر، قانون‌گذاران اتحادیه اروپا بر سر اینکه چه باید بکنند بحث می‌کنند و قانون را به خطر می‌اندازند. «ونجا هان»، یکی از اعضای پارلمان اروپا که در نوشتن قانون هوش مصنوعی نقش داشته است، گفت: «ما همیشه از سرعت فناوری عقب خواهیم ماند.» قانون‌گذاران و ناظران و تنظیم‌گرها در بروکسل، واشنگتن و جاهای دیگر در حال باختن در نبرد برای تنظیم کردن و نظارت بر هوش مصنوعی هستند و در تلاش برای رسیدن به پای هوش مصنوعی هستند؛ آن هم درحالی‌که نگرانی‌ها درباره این فناوری قدرتمند افزایش می‌یابد که مشاغل را خودکار می‌کند، انتشار اطلاعات نادرست را تسریع می‌بخشد و در نهایت هوش خاص خود را توسعه می‌دهد.
کشورها به سرعت برای مقابله با خطرات بالقوه هوش مصنوعی در حال حرکت هستند؛ اما مقامات اروپایی از تکامل این فناوری غافلگیر شده‌اند؛ درحالی‌که قانون‌گذاران ایالات متحده آشکارا اذعان می‌کنند که به سختی درک می‌کنند که این فناوری چگونه کار می‌کند.
نتیجه، همانا پاسخ‌های گسترده و مارپیچی است. بایدن در ماه اکتبر فرمان اجرایی درباره تاثیرات هوش مصنوعی بر امنیت ملی صادر کرد؛ درحالی‌که قانون‌گذاران در حال بحث و گفت‌وگو درباره این هستند که چه اقداماتی باید تصویب شود. ژاپن در حال تهیه پیش‌نویس «دستورالعمل‌های غیر الزام‌آور» برای این فناوری است؛ درحالی‌که چین محدودیت‌هایی را برای انواع خاصی از هوش مصنوعی اعمال کرده است.
بریتانیا گفته است که قوانین موجود برای تنظیم این فناوری کافی است. عربستان سعودی و امارات متحده هم پول دولت را به سوی پژوهش در حوزه هوش مصنوعی می‌ریزند. ریشه این اقدامات پراکنده یک عدم تطابق اساسی است. به نوشته «ساتریانو-کانگ»، گزارشگران نیویورک تایمز، سیستم‌های هوش مصنوعی به‌قدری سریع و غیرقابل پیش‌بینی در حال پیشرفت هستند که قانون‌گذاران و ناظران و تنظیم‌گرها نمی‌توانند همگام با آن حرکت کنند.
این شکاف با کمبود دانش دولت‌ها در زمینه هوش مصنوعی، بوروکراسی‌های پیچیده و ترس از اینکه قوانین بیش از اندازه ممکن است به‌طور ناخواسته مزایای فناوری را محدود کند، تشدید شده است. حتی در اروپا، شاید این تهاجمی‌ترین تنظیم‌گر فناوری جهان- هوش مصنوعی- سیاستگذاران را گیج کرده است.
اتحادیه اروپا با قانون جدید خود یعنی «قانون هوش مصنوعی» پیشرفت کرده و روندی رو به جلو داشته؛ هرچند اختلافاتی درباره نحوه برخورد/مدیریت سازندگان جدیدترین سیستم‌های هوش مصنوعی وجود داشته است. این توافق نهایی -که دیروز چهارشنبه انجام شد- می‌تواند استفاده‌های پرخطر از این فناوری را محدود و الزامات شفافیت درباره نحوه عملکرد سیستم‌های زیربنایی را ایجاد کند.
اما حتی اگر تصویب هم شود، انتظار نمی‌رود که حداقل تا ۱۸ماه بعدی اجرایی شود و البته نحوه اجرای آن هم نامشخص است. «آندریا رندا»، پژوهشگر ارشد مرکز مطالعات سیاست اروپا که یک اتاق فکر در بروکسل است، گفت: «هیات منصفه هنوز درباره اینکه آیا شما می‌توانید این فناوری را تنظیم کنید یا نه، صحبت نمی‌کند. این خطر وجود دارد که اصلا این متن اتحادیه اروپا متنی ماقبل تاریخی باشد و به درد مساله هوش مصنوعی نخورد.» فقدان قوانین خلأ ایجاد کرده است. «گوگل»، «متا»، «مایکروسافت» و «OpenAI» (که ChatGPT را می‌سازد)، درحالی‌که برای ایجاد و کسب سود از سیستم‌های پیشرفته هوش مصنوعی رقابت می‌کنند، برای نظارت بر خود به حال خود رها شده‌اند.
بسیاری از شرکت‌ها- آیین‌نامه‌های رفتاری غیرالزام‌آور را ترجیح می‌دهند که آزادی عمل برای سرعت بخشیدن به توسعه فراهم می‌کند- در حال لابی کردن برای نرم‌تر کردن مقررات پیشنهادی و قرار دادن دولت‌ها در مقابل یکدیگر هستند.
برخی از مقامات هشدار دادند که بدون اقدام زودهنگام مشترک، دولت‌ها ممکن است از سازندگان هوش مصنوعی و پیشرفت‌های آنها عقب بمانند. «مت کلیفورد»، مشاور نخست‌وزیر بریتانیا (ریشی سوناک) که ریاست یک «نشست ایمنیAI» ماه گذشته با ۲۸ کشور را بر عهده داشت، گفت: «هیچ‌کس، حتی سازندگان این سیستم‌ها، نمی‌دانند چه کاری می‌توانند انجام دهند. فوریت از آنجا ناشی می‌شود که یک سوال واقعی درباره این مساله وجود دارد که آیا دولت‌ها برای مقابله و کاهش خطرات هوش مصنوعی مجهز هستند یا خیر.»
منبع: دنیای اقتصاد
